દેશમાં ફરી એકવાર કોરોના ધીમે ધીમે ફેલાઈ રહ્યો છે. સોમવાર સુધીમાં, દેશભરમાં કોરોનાના લગભગ ચાર હજાર કેસ નોંધાયા છે અને તેમાં કેરળના લગભગ 1500 કેસનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, મહારાષ્ટ્ર અને દિલ્હી જેવા રાજ્યોમાં કોરોનાના કેસોની સંખ્યા પાંચસોની આસપાસ પહોંચી ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, ફરી એકવાર લોકોમાં કોરોના રસી વિશે સવાલો ઉભા થયા છે.
કોરોના સમયે, દેશના મોટાભાગના લોકોને સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયાની કોવિશિલ્ડ અને ભારત બાયોટેકની કોવેક્સિન આપવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત, રશિયાની સ્પુટનિક V અને મોડર્ના રસીને પણ ઈમરજન્સીના સમયે ઉપયોગ માટે મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. પરંતુ આ બધા વચ્ચે, કોરોનાનો પ્રકોપ ઓછો થયા પછી દેશે બીજી નાકની રસી તૈયાર કરી હતી. ભારત બાયોટેકની આ નાકની કોવિડ રસીનું નામ ‘iNCOVACC’ છે, જેનું નામ પહેલા BBV154 આપવામાં આવ્યું હતું.
કેન્દ્ર સરકારે 23 ડિસેમ્બર 2022ના રોજ ભારત બાયોટેકની નાકની રસીને મંજૂરી આપી હતી. આ રસી બૂસ્ટર ડોઝ તરીકે આપવામાં આવી હતી. નાકની રસી શરૂઆતમાં ખાનગી હોસ્પિટલોમાં આપવામાં આવતી હતી અને પછી તેને સરકારી રસીકરણ કાર્યક્રમમાં પણ સામેલ કરવામાં આવી હતી. આ માટે સરકાર દ્વારા ભંડોળ પણ પૂરું પાડવામાં આવ્યું છે. ભારતના ડ્રગ કંટ્રોલર જનરલ DCGIએ ભારત બાયોટેકની ઇન્ટ્રાનાસલ COVID રસીના કટોકટી ઉપયોગને મંજૂરી આપી હતી. પરંતુ આ પછી, દેશમાં અન્ય કોઈ નાકની રસી તૈયાર કરવામાં આવી નથી અને ફક્ત ભારત બાયોટેકની નાકની રસી બજારમાં ઉપલબ્ધ છે.
iNCOVACC રસી કોવિન એપ પર ઉપલબ્ધ છે અને બજારમાં તેની કિંમત 800 રૂપિયા અને ભારત સરકાર અને રાજ્ય સરકારોને સપ્લાય માટે 325 રૂપિયા રાખવામાં આવી છે. આ ઇન્ટ્રાનાસલ રસી સંગ્રહ અને વિતરણ માટે 2 થી 8 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાને સ્થિર રહી શકે છે અને સરળતાથી જ્યાં ઈચ્છો ત્યાં લઇ જઈ શકાય છે. આ રસી વોશિંગ્ટન યુનિવર્સિટી, સેન્ટ લુઇસ સાથે ભાગીદારીમાં તૈયાર કરવામાં આવી છે.
આ રસી નાકની અંદર સ્પ્રે કરીને આપવામાં આવે છે, એટલે કે રસી લેનારને હાથ પર ઇંજેકશન નથી આપવું પડતું. AIIMSના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર ડૉ. રણદીપ ગુલેરિયાએ પણ કહ્યું હતું કે, નાકની રસી વધુ સારી છે કારણ કે તે લગાવવામાં સરળ છે અને તે મ્યુકોસામાં જ રોગપ્રતિકારક શક્તિ બનાવી દે છે, જે શરૂઆતમાં ચેપને અટકાવી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, આ રસી કોરોનાની હાલની લહેરમાં પણ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે, કારણ કે હજુ સુધી કોરોનાનો કોઈ જાહેર ફેલાવો થયો નથી અને ફક્ત થોડા રાજ્યોમાં જ કેસ નોંધાયા છે.
iNCOVACC ત્રણ તબક્કાના ટ્રાયલમાં અસરકારક સાબિત થયું છે. કંપનીએ ફેઝ-1 ટ્રાયલમાં 175 લોકો અને બીજા તબક્કાના ટ્રાયલમાં 200 લોકોનો સમાવેશ કર્યો હતો. ત્રીજા તબક્કાનું ટ્રાયલ બે રીતે હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. પ્રથમ ટ્રાયલ 3,100 લોકો પર કરવામાં આવ્યું હતું, જેમને રસીના બે ડોઝ આપવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે, બીજી ટ્રાયલ 875 લોકો પર હાથ ધરવામાં આવી હતી અને તેમને આ રસી બૂસ્ટર ડોઝ તરીકે આપવામાં આવી હતી. કંપનીનો દાવો છે કે, ટ્રાયલમાં આ રસી કોરોના સામે અસરકારક સાબિત થઈ છે. કંપનીના જણાવ્યા અનુસાર, આ રસીએ લોકોના ઉપલા શ્વસનતંત્રમાં કોરોના સામે જબરદસ્ત રોગપ્રતિકારક શક્તિ બનાવી છે, જેના કારણે ચેપ લાગવાનો અને ફેલાવાનો ખતરો ખૂબ ઓછો છે.