મધ્ય પૂર્વમાં ઈરાન અને ઈઝરાયલ વચ્ચે તણાવ ચરમસીમાએ છે. બંને દેશો વચ્ચે વધી રહેલા તણાવને વધુ એક યુદ્ધની શરૂઆત માનવામાં આવી રહી છે. તાજેતરના મહિનાઓમાં, બંને દેશો વચ્ચે મિસાઈલ હુમલાઓ અને રાજદ્વારી કડવાશથી પશ્ચિમ એશિયાની ચિંતા વધી ગઈ છે. હવે અમેરિકાને શંકા છે કે ઈઝરાયલ ઈરાન પર સંપૂર્ણ તાકાતથી હુમલો કરી શકે છે.
ઈરાન અને ઈઝરાયલ વચ્ચે ભૌગોલિક તફાવત ખૂબ મોટો છે. ઈરાન, મધ્ય પૂર્વનો એક વિશાળ દેશ, ક્ષેત્રફળની દ્રષ્ટિએ વિશ્વનો 17મો સૌથી મોટો દેશ છે. તેનો કુલ વિસ્તાર લગભગ 16,51,000 ચોરસ કિલોમીટર છે, જે તેને ભારત જેવા દેશોના કદની નજીક લાવે છે. જ્યારે, ઈઝરાયલ એક નાનો દેશ છે, જેનો વિસ્તાર ફક્ત 20,770 ચોરસ કિલોમીટર છે. એટલે કે, ઈરાનનો વિસ્તાર ઈઝરાયલ કરતા લગભગ 80 ગણો મોટો છે.
ઈરાન ત્રણ બાજુ પર્વતીય વિસ્તારો અને દક્ષિણમાં પર્સિયન ગલ્ફથી ઘેરાયેલું છે, જે તેને કુદરતી સંરક્ષણ આપે છે. બીજી તરફ, ઇઝરાયલ પશ્ચિમમાં ભૂમધ્ય સમુદ્ર, ઉત્તરમાં લેબનોન અને પૂર્વમાં જોર્ડનથી ઘેરાયેલું છે, જે તેને વ્યૂહાત્મક રીતે સંવેદનશીલ બનાવે છે.
ઇરાન અને ઇઝરાયલ સરહદો શેર કરતા નથી. બંને દેશો વચ્ચે હવાઈ અંતર લગભગ 2,000થી 2500 કિલોમીટર છે, જે હુમલાની વ્યૂહરચનાને અસર કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઇઝરાયલ પર હુમલો કરવા માટે ઇરાનને લાંબા અંતરની બેલિસ્ટિક મિસાઇલો અથવા ડ્રોનની જરૂર છે, જ્યારે ઇઝરાયલને ઇરાન પર હુમલો કરવા માટે જોર્ડન, સીરિયા અથવા ઇરાક જેવા દેશોના હવાઈ ક્ષેત્રમાંથી પસાર થવું પડી શકે છે.
તાજેતરના મહિનાઓમાં બંને દેશો વચ્ચે તણાવ ચરમસીમાએ છે. 1 એપ્રિલ, 2024ના રોજ સીરિયામાં ઇરાની દૂતાવાસ પર ઇઝરાયલી હુમલો થયો હતો, જેમાં વરિષ્ઠ ઇરાની કમાન્ડરો માર્યા ગયા હતા. આ પછી, તણાવ વધુ વધ્યો. જવાબમાં, ઇરાને 13 એપ્રિલ અને 1 ઓક્ટોબર, 2024ના રોજ ઇઝરાયલ પર મિસાઇલોનો વરસાદ કર્યો. 26 ઓક્ટોબર, 2024ના રોજ, ઇઝરાયલે ઇરાન પર હવાઈ હુમલા દ્વારા બદલો લીધો. તાજેતરના અહેવાલો અનુસાર, ઇઝરાયલ ઇરાનના પરમાણુ સ્થળો પર હુમલો કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે, પરંતુ ભૌગોલિક અંતર અને ઇરાનના ભૂગર્ભ પરમાણુ સ્થળોની તાકાત તેને પડકારજનક બનાવે છે. ઇરાને તાજેતરમાં દાવો કર્યો હતો કે તેણે ઇઝરાયલના પરમાણુ સ્થળો વિશે ગુપ્ત માહિતી મેળવી છે અને બદલો લેવાની ધમકી આપી છે. આનાથી મધ્ય પૂર્વમાં યુદ્ધની શક્યતા વધુ વધી ગઈ છે.