ભારતીય રિઝર્વ બેંકે આજે રેપો રેટને લઈને મોટો નિર્ણય લીધો છે અને MPCની બેઠકમાં 10મી વખત રેપો રેટને યથાવત રાખ્યો છે. RBIએ UPIને લઈને વધુ એક નિર્ણય લીધો છે. ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI)એ UPI મર્યાદામાં વધારો કર્યો છે. UPI123Pay માટે પ્રતિ ટ્રાન્ઝેક્શન મર્યાદા રૂ. 5,000થી વધારીને રૂ. 10,000 અને UPI Lite Wallet માટેની મર્યાદા રૂ. 2,000થી વધારીને રૂ. 5,000 કરવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે.
આ પગલાનો હેતુ ફીચર ફોન યુઝર્સ માટે ડિજિટલ પેમેન્ટની ઉપયોગિતા વધારવા અને નાના વ્યવહારો માટે UPI લાઇટ વોલેટનો ઉપયોગ કરતા લોકો માટે સુવિધા વધારવાનો છે. માર્ચ 2022માં RBI અને નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવેલ, UPI 123Pay ભારતના 400 મિલિયન ફીચર ફોન વપરાશકર્તાઓ માટે ડિજિટલ વ્યવહારોને સક્ષમ કરવા માટે રચાયેલ છે.
તે વપરાશકર્તાઓને સ્માર્ટફોન અથવા ઇન્ટરનેટ કનેક્શનની જરૂરિયાત વિના UPI ચુકવણી કરવાની મંજૂરી આપે છે, જે મોટાભાગના લોકો માટે ડિજિટલ ચૂકવણીને સરળ બનાવે છે. UPI 123Pay વ્યવહારો માટે ચાર પદ્ધતિઓ પ્રદાન કરે છે.
IVR હેઠળ, વપરાશકર્તાઓ પૂર્વ-નિર્ધારિત નંબર પર કૉલ કરે છે અને વ્યવહાર પૂર્ણ કરવા માટે વૉઇસ પ્રોમ્પ્ટ્સને અનુસરે છે.
મિસ્ડ કૉલ સિસ્ટમ: વપરાશકર્તાઓ કોઈ વેપારી-વિશિષ્ટ નંબર પર મિસ્ડ કૉલ કરે છે અને UPI PIN વડે ટ્રાન્ઝેક્શન ચકાસવા માટે કૉલબેક મેળવે છે.
એપ આધારિત વર્કફોર્સ: ફીચર ફોન માટે એક સરળ UPI એપ કે જે બેઝિક પેમેન્ટ ફંક્શન્સ પ્રદાન કરે છે.
પ્રોક્સિમિટી વૉઇસ આધારિત ચુકવણીઓ: વપરાશકર્તાઓ સંપર્ક રહિત ચુકવણી માટે ધ્વનિ તરંગોનો ઉપયોગ કરીને વેપારી ઉપકરણ પર તેમના ફોનને ટેપ કરે છે.
UPI 123Pay સેટ કરવા માટે, વપરાશકર્તાઓ તેમના ફીચર ફોન પર *99# ડાયલ કરીને, તેમની બેંક પસંદ કરીને, તેમના ડેબિટ કાર્ડની વિગતો દાખલ કરીને અને UPI પિન સેટ કરીને UPI ID બનાવે છે. આ સિસ્ટમ ઇન્ટરનેટ ઍક્સેસ વિના સુરક્ષિત વ્યવહારોને મંજૂરી આપે છે, જે સ્માર્ટફોન વિના નાણાકીય વ્યવહારોને મંજૂરી આપે છે.
અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, તેની તાજેતરની નાણાકીય નીતિ સમીક્ષામાં, RBIની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)એ રેપો રેટ 6.5 ટકા પર જાળવી રાખ્યો છે. ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે, બદલાયેલો દર RBIને બદલાતી આર્થિક પરિસ્થિતિઓ પર પ્રતિક્રિયા આપવા માટે વધુ સુગમતા પ્રદાન કરે છે. જ્યારે વલણ ‘તટસ્થ’ બન્યું, જે ફુગાવાને નિયંત્રિત કરવા અને વૃદ્ધિને ટેકો આપવા વચ્ચે સંતુલિત અભિગમ દર્શાવે છે. દાસે ફુગાવાને 4 ટકાના લક્ષ્યાંકની અંદર રાખવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે.
