ગુજરાત રાજ્ય ભારતના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકાસનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ બની રહ્યું છે. કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારના સંયુક્ત પ્રયાસોથી રાજ્યમાં રસ્તાઓ, હાઇવે, બ્રિજ અને અન્ય માળખાકીય સુવિધાઓનું નિર્માણ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. આવા પ્રોજેક્ટ્સ ન માત્ર આર્થિક વિકાસને ગતિ આપે છે, પરંતુ લોકોના જીવનને પણ સરળ બનાવે છે. આ સંદર્ભમાં જૂનાગઢ-રાજકોટ-અમદાવાદ હાઇવેનું નિર્માણ કાર્ય એક મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટ છે, જે સૌરાષ્ટ્ર અને મધ્ય ગુજરાતને જોડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે. પરંતુ આ પ્રોજેક્ટની પ્રગતિ અને તેના અમલીકરણમાં જે સમસ્યાઓ સામે આવી રહી છે, તે ચિંતાનો વિષય બની રહી છે. આ લેખમાં આપણે સરકારના પ્રયાસોની સરાહના કરીશું અને સાથે જ કોન્ટ્રાક્ટરોની બેદરકારીને પણ ઉજાગર કરીશું.
ગુજરાતમાં હાઇવે નેટવર્કનો વિસ્તાર કરવા માટે કેન્દ્ર સરકારની ભારતમાળા પરિયોજના અને રાજ્ય સરકારની સ્થાનિક યોજનાઓએ મહત્વનું યોગદાન આપ્યું છે. જૂનાગઢ-રાજકોટ-અમદાવાદ હાઇવેનું નિર્માણ પણ આવી જ એક મહત્વાકાંક્ષી યોજનાનો ભાગ છે. આ હાઇવે ન માત્ર સૌરાષ્ટ્રના ઔદ્યોગિક અને પ્રવાસન ક્ષેત્રોને અમદાવાદ જેવા મહાનગર સાથે જોડશે, પરંતુ ટ્રાફિકની ગીચતાને ઘટાડીને પ્રવાસનો સમય પણ બચાવશે. સરકારે આ પ્રોજેક્ટ માટે નાણાંની ફાળવણીથી લઈને ટેક્નિકલ સપોર્ટ સુધીનું આયોજન ખૂબ જ સૂચનાત્મક રીતે કર્યું છે.
આ હાઇવેનું કામ પૂર્ણ થવાની તારીખની વાત કરીએ તો, નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (NHAI) અને રાજ્ય સરકારના અધિકારીઓએ 2025ના મધ્ય સુધીમાં આ પ્રોજેક્ટ પૂરો કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. જો કે, આ તારીખ કોન્ટ્રાક્ટરોની કામગીરી પર નિર્ભર કરે છે અને હાલની પરિસ્થિતિને જોતા આ લક્ષ્યાંક સમયસર પૂરો થશે કે નહીં તે અંગે શંકા ઉભી થાય છે. સરકારની નીતિઓ અને નિર્ણયો નિઃશંકપણે પ્રશંસનીય છે પરંતુ તેનો અમલ કરનાર કોન્ટ્રાક્ટરોની નિષ્ક્રિયતા આ પ્રોજેક્ટની સફળતા પર પ્રશ્નાર્થ ઉભો કરે છે.
કોન્ટ્રાક્ટરોની બેદરકારી:
જૂનાગઢ-રાજકોટ-અમદાવાદ હાઇવેનું નિર્માણ કાર્ય શરૂ થયું ત્યારથી જ રાહદારીઓ માટે સમસ્યાઓનો પહાડ ઊભો થયો છે. કોન્ટ્રાક્ટરોની ધીમી ગતિ, અવ્યવસ્થિત આયોજન અને ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટના અભાવે લોકોનું જનજીવન પ્રભાવિત થયું છે. ખાસ કરીને આ હાઇવેના કેટલાક ભાગો પર ચાલતું કામ એટલું અણઘટ રીતે થઈ રહ્યું છે કે રોજિંદા મુસાફરોને અને ટ્રાન્સપોટરોને ટ્રાફિક જામનો સામનો કરવો પડે છે. આ ટ્રાફિક જામના કારણે સમયનો વ્યય થાય છે અને લોકોની દિનચર્યા પર ખરાબ અસર પડે છે. રાત્રે પ્રવાસ કરવો પણ જોખમી બની ગયો છે કારણ કે રસ્તા પર પૂરતા પ્રકાશની વ્યવસ્થા નથી અને ખોદકામના સ્થળો પર ચેતવણીના સંકેતો પણ અપૂરતા છે.
સૌથી ગંભીર સમસ્યા એ છે કે આ બેદરકારીના કારણે એમ્બ્યુલન્સ જેવી ઇમરજન્સી સેવાઓ પણ ટ્રાફિક જામમાં ફસાઈ રહે છે. રાજકોટ અને જૂનાગઢ જેવા શહેરોમાંથી અમદાવાદ જતી એમ્બ્યુલન્સોને ઘણીવાર રસ્તામાં અટવાવું પડે છે જેના કારણે દર્દીઓનો જીવ જોખમમાં મુકાય છે. આવી પરિસ્થિતિમાં કોન્ટ્રાક્ટરોની જવાબદારી નક્કી કરવી જરૂરી છે. જો તેઓ યોગ્ય ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ પ્લાન અમલમાં મૂકે અને કામની ગતિ વધારે તો આવી સમસ્યાઓ ઘટી શકે છે.
સમસ્યાનું મૂળ કારણ:
આ સમસ્યાઓનું મૂળ કારણ કોન્ટ્રાક્ટરોની બેજવાબદારી અને દેખરેખનો અભાવ છે. ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે કોન્ટ્રાક્ટરો ખર્ચ બચાવવા માટે નિમ્ન ગુણવત્તાની વ્યવસ્થાઓનો ઉપયોગ કરે છે અને કામની ઝડપ ધીમી રાખે છે. આ ઉપરાંત, ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ માટે અલગથી ટીમ નિયુક્ત કરવાને બદલે તેઓ હાલના સ્ટાફ પર જ આધાર રાખે છે જેના કારણે અવ્યવસ્થા વધે છે. સરકારે આ પ્રોજેક્ટ માટે નાણાં અને ટેકનિકલ સપોર્ટ પૂરો પાડ્યો છે પરંતુ તેનો અમલ કેવી રીતે થઈ રહ્યો છે તેની નિયમિત દેખરેખ જરૂરી છે.
આ સમસ્યાનો ઝડપી ઉકેલ લાવવા માટે સરકાર અને સંબંધિત વિભાગોએ નીચેના પગલાં લેવા જોઈએ:
1. કોન્ટ્રાક્ટરોની જવાબદારી નક્કી કરવી: કામની ગતિ અને ગુણવત્તા માટે સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકા બનાવવી અને તેનું પાલન ન કરનારને દંડ ફટકારવો.
2. ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ પ્લાન: નિર્માણ દરમિયાન ટ્રાફિકનું યોગ્ય સંચાલન કરવા માટે અલગ ટીમ નિયુક્ત કરવી.
3. નિયમિત દેખરેખ: NHAI અને રાજ્ય સરકારના અધિકારીઓએ સાઇટની નિયમિત મુલાકાત લઈને પ્રગતિની સમીક્ષા કરવી.
4. લોકોની ફરિયાદોનું નિરાકરણ: રાહદારીઓની સમસ્યાઓ સાંભળવા માટે હેલ્પલાઇન શરૂ કરવી અને તેના આધારે તાત્કાલિક પગલાં લેવાં.
જૂનાગઢ-રાજકોટ-અમદાવાદ હાઇવે ગુજરાતના વિકાસનું એક મહત્વનું પગલું છે, અને સરકારના આ પ્રયાસો નિઃશંકપણે વખાણવા લાયક છે. પરંતુ આ પ્રોજેક્ટની સફળતા કોન્ટ્રાક્ટરોની કામગીરી પર નિર્ભર છે, અને હાલની સ્થિતિને જોતા તેમની બેદરકારી લોકો માટે મુશ્કેલીઓ ઉભી કરી રહી છે. જો સરકાર આ મુદ્દે ઝડપથી પગલાં લેશે અને કોન્ટ્રાક્ટરોને જવાબદાર ઠેરવશે તો 2025ના મધ્ય સુધીમાં આ હાઇવે પૂર્ણ થઈ શકે છે અને લોકોને તેનો સંપૂર્ણ લાભ મળી શકે છે.