એલોન મસ્કની માલિકીની સોશિયલ મીડિયા કંપની ‘X’ (અગાઉ ટ્વિટર)એ કર્ણાટક હાઈકોર્ટમાં ભારત સરકાર વિરુદ્ધ કેસ દાખલ કર્યો છે. કંપનીએ દલીલ કરી છે કે, કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા તેના પ્લેટફોર્મ પર કન્ટેન્ટને બ્લોક કરવા માટે IT કાયદાનો મનસ્વી ઉપયોગ કરી દેશમાં કાર્ય કરવાની તેની ક્ષમતાને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યું છે અને અનિચ્છનીય સેન્સરશીપ બનાવી રહ્યું છે.
તેમની અરજીમાં, સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સે દલીલ કરી છે કે, કેન્દ્ર દ્વારા IT એક્ટની કલમ 79(3)(b)નો ઉપયોગ ગેરકાયદેસર સમાંતર કન્ટેન્ટને બ્લોક સિસ્ટમ બનાવે છે અને શ્રેયા સિંઘલ કેસમાં 2015ના સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાનું ઉલ્લંઘન કરે છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, કન્ટેન્ટને ફક્ત સક્ષમ કોર્ટના આદેશના આધારે અથવા કલમ 69A હેઠળ નિર્ધારિત પ્રક્રિયાને અનુસરીને જ બ્લોક કરી શકાય છે.
IT એક્ટની કલમ 79(3)(b)ની જોગવાઈઓને કાર્યરત કરવા માટે I4C (ઇન્ડિયન સાયબર ક્રાઇમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર) દ્વારા બનાવવામાં આવેલા સહયોગ પોર્ટલ પર તેના એક કર્મચારીને તૈનાત ન કરવા બદલ Xએ કોર્ટ પાસેથી રક્ષણ પણ માંગ્યું છે. IT એક્ટ મુજબ, જો X જેવા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ સરકાર દ્વારા પૂછવામાં આવ્યા પછી પણ તે જ કન્ટેન્ટને દૂર અથવા બ્લોક ન કરે, તો તેઓ તેમનું કાનૂની રક્ષણ ગુમાવી શકે છે.
Xએ પોતાની અરજીમાં કહ્યું છે કે, IT એક્ટની કલમ 69A ફક્ત ચોક્કસ કારણોસર, જેમ કે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સંબંધિત કારણોસર, સામગ્રીને અવરોધિત કરવાની મંજૂરી આપે છે અને તેના માટે યોગ્ય સમીક્ષા પ્રક્રિયાની જરૂર છે. તેનાથી વિપરીત, કલમ 79(3)(b)માં કોઈ સ્પષ્ટ નિયમો નથી અને તે અધિકારીઓને યોગ્ય તપાસ વિના કન્ટેન્ટને બ્લોક કરવાની મંજૂરી આપે છે. કંપનીએ કહ્યું છે કે, IT એક્ટની આ કલમ ભારતમાં સેન્સરશીપને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.
X કહે છે કે, કેન્દ્ર સરકારના આ પગલાં ભારતમાં તેના વ્યવસાયને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે. કંપની કહે છે કે, તે કાયદેસર માહિતી શેર કરવા માટે વપરાશકર્તાઓ પર આધાર રાખે છે, અને ડર છે કે આવા રેન્ડમ બ્લોકિંગ ઓર્ડર તેના પ્લેટફોર્મ અને વપરાશકર્તાના વિશ્વાસને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે. 17 માર્ચે થયેલી સુનાવણીમાં, જસ્ટિસ M. નાગપ્રસન્નાએ X કંપનીના અધિકારીઓને કહ્યું હતું કે, જો કેન્દ્ર સરકાર કંપની સામે કોઈ ગંભીર પગલાં લે છે, તો તેઓ કોર્ટમાં પાછા આવી શકે છે.
જ્યારે, કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું છે કે, હાલમાં સહકાર પોર્ટલમાં જોડાવાનો ઇનકાર કરવા બદલ X સામે કોઈ દંડાત્મક કાર્યવાહી કરવામાં આવી નથી. આ દરમિયાન, Xએ તેની અરજીમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી ટેકનોલોજી મંત્રાલય (MeitY) પર વિવિધ મંત્રાલયો, રાજ્યો અને પોલીસને કન્ટેન્ટને બ્લોક કરવા માટે સમાંતર સિસ્ટમ બનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાનો પણ આરોપ લગાવ્યો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, Xએ ફેબ્રુઆરી 2024માં રેલ્વે મંત્રાલય દ્વારા મોકલવામાં આવેલા બ્લોકિંગ ઓર્ડરના ઉદાહરણો હાઇકોર્ટમાં પુરાવા તરીકે શેર કર્યા છે.