જમ્મુ અને કાશ્મીરના કટરામાં 13 જાન્યુઆરી, 1985ના રોજ જન્મેલા રાકેશ કુમાર, સ્થિતિસ્થાપકતાની શક્તિનો બીજો પુરાવો છે. 2010માં થયેલા એક દુ:ખદ અકસ્માતમાં રાકેશને કમરથી નીચે તરફ લકવો થયો અને તેમને વ્હીલચેર પર રહેવા માટે મજબૂર કરી દીધા. ત્યારપછીના વર્ષો નિરાશાથી ભરેલા હતા. જો કે, તેમના જીવનને 2017માં એક નવી દિશા મળી જ્યારે તેમને શ્રી માતા વૈષ્ણો દેવી શ્રાઈન બોર્ડ સ્પોર્ટ્સ કોમ્પ્લેક્સમાં તીરંદાજી સાથે પરિચય કરાવવામાં આવ્યો.
કોચ કુલદીપ કુમારના માર્ગદર્શનમાં રાકેશને તીરંદાજી માટે નવો જુસ્સો મળ્યો. આર્થિક તંગી હોવા છતાં, તેમણે પોતાની જાતને રમતમાં સમર્પિત કરી દીધા અને ઝડપથી રેન્કમાં વધારો કરીને ભારતના ટોચના પેરા-તીરંદાજોમાંનો એક બન્યા. તેમની સિદ્ધિઓમાં 2023 વર્લ્ડ તીરંદાજી પેરા ચેમ્પિયનશિપમાં મિશ્ર ટીમ ઇવેન્ટમાં ગોલ્ડ મેડલ અને 2023 એશિયન પેરા ગેમ્સમાં શાનદાર પ્રદર્શનનો સમાવેશ થાય છે. રાકેશની વાર્તા મહાનતા હાંસલ કરવા માટે દુર્ગમ બાધાઓને પાર કરવાની છે.
પેરિસ 2024 પેરાલિમ્પિક્સ એ શીતલ દેવી અને રાકેશ કુમાર બંનેની કારકિર્દીમાં નોંધપાત્ર સીમાચિહ્નરૂપ પુરવાર થયું. મિક્સ્ડ ટીમ કમ્પાઉન્ડ ઓપન તીરંદાજી ઇવેન્ટમાં ભાગ લેતા, આ જોડીને વિશ્વના કેટલાક શ્રેષ્ઠ પેરા-તીરંદાજોની ઉગ્ર સ્પર્ધાનો સામનો કરવો પડ્યો. પોડિયમ સુધીની તેમની સફર ધીરજ, નિશ્ચય અને શ્રેષ્ઠતાની અવિરત શોધ દ્વારા ચિહ્નિત કરવામાં આવી હતી.
શીતલ અને રાકેશે ઇટાલીની એલેનોરા સાર્ટી અને માટેઓ બોનાસિના સામેની મેચમાં બ્રોન્ઝ મેડલ મેળવ્યો હતો. ભારતીય તીરંદાજોએ દબાણ હેઠળ અસાધારણ સંયમ દર્શાવી, અંતિમ સેટમાં ચાર પરફેક્ટ 10 લગાવ્યા અને પાછળથી આવીને મેડલ જીત્યા. તેમના પ્રદર્શને માત્ર પોડિયમ પર જ સ્થાન મેળવ્યું ન હતું પરંતુ 156 પોઈન્ટના પેરાલિમ્પિક રેકોર્ડની પણ બરાબરી કરી હતી, જે તેમના કૌશલ્ય અને ધ્યાનનું પ્રમાણ છે.
પેરિસ 2024 પેરાલિમ્પિક્સમાં શીતલ દેવી અને રાકેશ કુમારની સફળતા ભારત સરકાર દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલ વ્યાપક સમર્થન વિના શક્ય ન હોત. બંને રમતવીરોએ લક્ષ્યાંક ઓલિમ્પિક પોડિયમ સ્કીમ (TOPS) હેઠળ નાણાકીય સહાયથી લાભ મેળવ્યો, જેમાં તાલીમ ખર્ચ, સાધનસામગ્રીની પ્રાપ્તિ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ માટેની મુસાફરી આવરી લેવામાં આવી હતી. શીતલને થાઈલેન્ડ, યુએઈ, ચેક રિપબ્લિક, ચીન અને ફ્રાન્સમાં તાલીમ માટે છ વિદેશી એક્સપોઝર મળ્યા હતા, જ્યારે રાકેશને વિશિષ્ટ સાધનો અને વ્હીલચેર સુવિધાઓથી ટેકો મળ્યો હતો. SAI સોનીપત ખાતે રાષ્ટ્રીય કોચિંગ કેમ્પ, જ્યાં બંને એથ્લેટ્સે તાલીમ લીધી હતી, તેમની કુશળતાને સન્માનિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.
પેરિસ 2024 પેરાલિમ્પિક્સમાં શીતલ દેવી અને રાકેશ કુમાર દ્વારા બ્રોન્ઝ મેડલ જીતવો એ માત્ર ભારત માટેનો વિજય નથી પરંતુ આશા અને દ્રઢતાનો શક્તિશાળી સંદેશ છે. માત્ર 17 વર્ષની ઉંમરે, શીતલ ભારતની સૌથી યુવા પેરાલિમ્પિક મેડલ વિજેતા બની, જ્યારે 39 વર્ષીય રાકેશે તેની સિદ્ધિઓની પ્રભાવશાળી યાદીમાં પેરાલિમ્પિક મેડલ ઉમેર્યો. તેમની વાર્તાઓ રમતગમતની દુનિયાથી પર છે, જેઓ વિપરિત પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરી રહેલા કોઈપણ વ્યક્તિ માટે આશાના કિરણ તરીકે કામ કરે છે. તેમનો વારસો એથ્લેટ્સની પેઢીઓને મોટા સપના જોવા અને જે શક્ય છે તેની સીમાઓને આગળ ધપાવવા માટે પ્રેરણા આપતો રહેશે.
