રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)ના વડા મોહન ભાગવતે રવિવારે ભારતની ભૂલી ગયેલી ભવ્યતાને પુનઃસ્થાપિત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા કહ્યું કે, ભારત વિશ્વમાંથી સારી વસ્તુઓ લઈ શકે છે, પરંતુ તેણે તેના આત્મા અને સ્વભાવને જાળવી રાખવો જોઈએ. અહીં ‘રાષ્ટ્રવાદી વિચારકો’ના સંમેલન ‘લોકમંથન-2024’ના સમાપન કાર્યક્રમમાં ભાગવતે કહ્યું, ‘આ માટે આપણે પહેલા મૂળથી અભ્યાસ કરવો પડશે અને આપણા વિચારોને એ જ ક્ષેત્રમાં રાખવો પડશે. ખાસ કરીને નવી પેઢીએ આ વિશે વિચારવાની જરૂર છે.’ તેમણે કહ્યું કે ‘બહારથી’ આવતા પ્રશ્નોના જવાબ આપવાની જરૂર નથી, કારણ કે દેશ વ્યવહારિક અને દાર્શનિક વિશ્વમાં પહેલા જ જીતી ચૂક્યો છે.
વધુ ખુલાસો કર્યા વિના, ભાગવતે કહ્યું, ‘હારને છુપાવવા માટે દુરુપયોગની વૃત્તિ છે. આવું જ કંઈક થઈ રહ્યું છે. થોડા દિવસો પહેલા જ ચૂંટણી યોજાઈ હતી. તમે તેને જોઈ શકો છો.’ તેમણે કહ્યું કે, છેલ્લા 2,000 વર્ષોમાં કરવામાં આવેલા તમામ પ્રયોગો (જેમાં ભગવાનમાં વિશ્વાસ રાખનારા અને નાસ્તિક વ્યક્તિઓ, જેમાં વ્યક્તિવાદીઓ અને સમાજવાદીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે) નિષ્ફળ ગયા છે અને તેઓ ભારત તરફ જોઈ રહ્યા છે. RSSના વડાએ કહ્યું, ‘આપણે આ પ્રશ્નોના જવાબ શા માટે આપવા જોઈએ? શા માટે આપણે તેમના નિયમો અનુસાર તેમના મેદાનમાં કબડ્ડી રમવી જોઈએ? આપણે વિશ્વને આપણા મેદાન પર લાવવાનું છે.’
દેશમાં દાર્શનિક શાણપણ દ્વારા સમર્થિત વિજ્ઞાનના મહત્વ વિશે વાત કરતા ભાગવતે કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તાના ઉપયોગમાં નૈતિકતા પર ભાર મૂકતા વૈજ્ઞાનિકોનું ઉદાહરણ આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે, ભારતની મૂલ્ય પ્રણાલી વ્યક્તિની બુદ્ધિમત્તા પર ભાર મૂકે છે અને મુદ્દાઓ પ્રત્યે ભારતના અભિગમમાં તર્ક અને બુદ્ધિનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે, દેશને સમસ્યાઓ પ્રત્યે અન્ય કોઈ અભિગમ અપનાવવાની જરૂર નથી.
ભારત વિદેશમાંથી સારી વસ્તુઓ લઈ શકે છે, પરંતુ તેનો પોતાનો આત્મા અને સંરચના હોવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું, ‘આપણે આપણા સનાતન ધર્મ અને સંસ્કૃતિને સમકાલીન સ્વરૂપ આપવા વિશે વિચારવું પડશે.’ ભાગવતે કહ્યું કે, ‘આપણે જે કરવાનું છે તે એ છે કે, આપણે ભારતના ભુલાઈ ગયેલા ગૌરવને પુનઃસ્થાપિત કરવો પડશે.’ કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે ધાર્મિક ગ્રંથોનું ઉદાહરણ આપતા કહ્યું કે, વનવાસીઓ સાથે ક્યારેય કોઈ ભેદભાવ નથી થતો. કેન્દ્રીય સંસ્કૃતિ અને પર્યટન મંત્રી ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવત, કેન્દ્રીય કોલસા અને ખાણ મંત્રી G કિશન રેડ્ડી પણ કાર્યક્રમને સંબોધિત કરનારાઓમાં સામેલ હતા.
