ગુજરાત કે જે ભાજપનો અભેદ્ય ગઢ માનવામાં આવે છે ત્યાં કોંગ્રેસ પાર્ટી લાંબા સમયથી સંગઠનાત્મક નબળાઈ અને રાજકીય પડતીનો સામનો કરી રહી છે. આવા સમયે કોંગ્રેસના પ્રમુખ નેતા રાહુલ ગાંધીનો ગુજરાત પ્રવાસ અને તેમના નિવેદનો પાર્ટી કાર્યકર્તાઓમાં નવો ઉત્સાહ લાવવાની સાથે રાજ્યના રાજકીય સમીકરણોને નવી દિશા આપવાની સંભાવના દર્શાવે છે. રાહુલ ગાંધીની આ મુલાકાત જે 7 અને 8 માર્ચ, 2025ના રોજ થઈ તે ગુજરાત કોંગ્રેસને પુનર્જન્મ આપવાના પ્રયાસોનો એક ભાગ છે. પરંતુ સવાલ એ છે કે શું આ પ્રવાસ ખરેખર કોંગ્રેસને ભાજપ સામે ટક્કર આપવાની તાકાત આપશે? અથવા તે માત્ર એક રાજકીય નાટકનું બીજું પ્રકરણ બની રહેશે?
ગુજરાત પ્રવાસ અને નિવેદનો: એક નવી શરૂઆત?
રાહુલ ગાંધીનો ગુજરાત પ્રવાસ એવા સમયે થયો છે જ્યારે કોંગ્રેસ પાર્ટી રાજ્યમાં પોતાનું અસ્તિત્વ ટકાવવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે. 2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ માત્ર 17 બેઠકો જીતી શકી હતી જે ભાજપની 156 બેઠકોની સરખામણીમાં નજીવી સંખ્યા છે. આ ઉપરાંત 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં પણ કોંગ્રેસે માત્ર એક બેઠક (બનાસકાંઠા) જીતી જે ગુજરાતમાં તેની નબળી સ્થિતિને દર્શાવે છે. આવા સંજોગોમાં રાહુલ ગાંધીએ અમદાવાદમાં પાર્ટી કાર્યકર્તાઓ અને સ્થાનિક ચૂંટણીના ભૂતપૂર્વ ઉમેદવારોને સંબોધતા કહ્યું કે “ગુજરાતમાં કોંગ્રેસ ભાજપને હરાવશે.” આ નિવેદન એક મજબૂત સંદેશ છે જે પાર્ટીના કાર્યકર્તાઓમાં નવી ઉર્જા ભરવાનો પ્રયાસ કરે છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે પાર્ટી વિરુદ્ધ કામ કરનારા “ગદ્દારો”ને સંગઠનમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવશે જે આંતરિક શુદ્ધિકરણની પ્રક્રિયાનો સંકેત આપે છે.
આ પ્રવાસ દરમિયાન રાહુલ ગાંધીએ જિલ્લા અને તાલુકા સ્તરના કોંગ્રેસ પ્રમુખો સાથે બેઠકો યોજી છે જેમાં સંગઠનને મજબૂત કરવા અને ગ્રામ્ય સ્તરે કાર્યકર્તાઓને સક્રિય કરવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો. આ નિવેદનો અને કાર્યક્રમો એ સ્પષ્ટ કરે છે કે કોંગ્રેસ ગુજરાતમાં પોતાની ખોવાયેલી શાખ પાછી મેળવવા માટે ગંભીર છે. પરંતુ શું આ નિવેદનો માત્ર શબ્દોની રમત છે, કે તેની પાછળ નક્કર રણનીતિ પણ છે?
કાર્યકર્તાઓમાં ઉત્સાહ: નવી આશાનું કિરણ:
રાહુલ ગાંધીની આ મુલાકાતે કોંગ્રેસના કાર્યકર્તાઓમાં નવો ઉત્સાહ જગાવ્યો છે. લાંબા સમયથી હતાશ અને નિષ્ક્રિય રહેલા કાર્યકર્તાઓને લાગે છે કે હવે પાર્ટીનું રાષ્ટ્રીય નેતૃત્વ ગુજરાત પર ધ્યાન આપી રહ્યું છે. ખાસ કરીને 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં બનાસકાંઠામાં મળેલી જીતે પાર્ટીને થોડી રાહત આપી હતી અને રાહુલ ગાંધીનો આ પ્રવાસ તે જીતને વધુ મજબૂત બનાવવાની દિશામાં એક પગલું માનવામાં આવે છે. કાર્યકર્તાઓનું માનવું છે કે રાહુલની હાજરી અને તેમના આક્રમક નિવેદનો પાર્ટીને ગ્રામ્ય અને શહેરી વિસ્તારોમાં ફરીથી સક્રિય કરી શકે છે.
જોકે આ ઉત્સાહ કેટલો ટકાઉ છે તે પ્રશ્ન રહે છે. ગુજરાતમાં કોંગ્રેસની સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે તેના કાર્યકર્તાઓમાં એકતા અને સંગઠનનો અભાવ છે. ઘણા સ્થાનિક નેતાઓ ભાજપમાં જોડાઈ ગયા છે જેના કારણે પાર્ટીનો પાયો ખોખરો થઈ ગયો છે. રાહુલ ગાંધીનું “ગદ્દારોને હાંકી કાઢવા”નું નિવેદન આ સમસ્યાને ઉકેલવાનો પ્રયાસ હોઈ શકે પરંતુ તેનો અમલ કેટલો અસરકારક રહેશે તેની પરીક્ષા હજુ બાકી છે.
નવી દિશાના સંદેશ: રણનીતિ કે નાટક?
રાહુલ ગાંધીએ ગુજરાતમાં કોંગ્રેસને નવી દિશા આપવાની વાત કરી છે પરંતુ આ દિશા શું હશે તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. ગુજરાતમાં ભાજપની સફળતાનું મુખ્ય કારણ તેની મજબૂત સંગઠનાત્મક રચના અને સ્થાનિક મુદ્દાઓ પર પકડ છે. બીજી તરફ કોંગ્રેસે છેલ્લા દાયકામાં સ્થાનિક મુદ્દાઓને અસરકારક રીતે ઉઠાવવામાં નિષ્ફળતા દર્શાવી છે. રાહુલ ગાંધીના પ્રવાસ દરમિયાન આદિવાસી વિસ્તારો અને ગ્રામ્ય સમુદાયો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો પ્રયાસ જોવા મળ્યો જે એક સકારાત્મક સંકેત છે. આદિવાસી મતદારો જેઓ ગુજરાતના પૂર્વીય પટ્ટામાં નોંધપાત્ર સંખ્યામાં છે તેમને પોતાની તરફ ખેંચવાથી કોંગ્રેસને ફાયદો થઈ શકે.
આ ઉપરાંત રાહુલે ભાજપ સરકાર પર ભ્રષ્ટાચાર અને ખોટી નીતિઓના આરોપો લગાવ્યા જે લોકોમાં ચર્ચાનો વિષય બની શકે છે. પરંતુ આ નિવેદનોને જમીની સ્તરે લઈ જવા માટે કોંગ્રેસને એક મજબૂત રણનીતિ અને સ્થાનિક નેતૃત્વની જરૂર છે જે હજુ સુધી નબળું જોવા મળે છે.
ભાજપ માટે ચિંતાનો વિષય?
રાહુલ ગાંધીના આ પ્રવાસ અને નિવેદનોથી ભાજપ માટે ચિંતાનો વિષય ઊભો થઈ શકે છે પરંતુ તેની સંભાવના હાલ અલ્પ જણાય છે. ગુજરાતમાં ભાજપનું રાજકીય વર્ચસ્વ એટલું મજબૂત છે કે કોંગ્રેસના આ પ્રયાસોને હળવાશથી લેવામાં આવી શકે. જોકે જો કોંગ્રેસ સંગઠનને મજબૂત કરીને સ્થાનિક મુદ્દાઓ પર લોકોને જોડવામાં સફળ થશે તો ભાજપને ભવિષ્યમાં થોડી ચિંતા થઈ શકે છે. ખાસ કરીને આગામી સ્થાનિક સ્વરાજ્યની ચૂંટણીઓમાં કોંગ્રેસનું પ્રદર્શન નિર્ણાયક રહેશે.
રાહુલ ગાંધીનો ગુજરાત પ્રવાસ નિઃશંકપણે કોંગ્રેસ માટે એક નવી શરૂઆતનો સંકેત છે.
તેમના નિવેદનો અને કાર્યકર્તાઓમાં જાગેલો ઉત્સાહ એક આશાસ્પદ ચિત્ર રજૂ કરે છે. પરંતુ આ ઉત્સાહને વાસ્તવિક સફળતામાં ફેરવવા માટે કોંગ્રેસે સંગઠનાત્મક સુધારા, સ્થાનિક નેતૃત્વનો વિકાસ અને લોકો સાથે સીધો સંવાદ સ્થાપવો પડશે. ભાજપના ગઢમાં ગાબડું પડવું સરળ નથી પરંતુ જો રાહુલ ગાંધીની આ રણનીતિ સફળ થશે તો ગુજરાતનું રાજકીય ચિત્ર બદલાઈ શકે છે. આ માટે સમય અને સતત પ્રયાસોની જરૂર છે અને તેનું પરિણામ આવનારા દિવસોમાં જોવા મળશે.