ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) આજે ભારતની સૌથી પ્રભાવશાળી અને મોટી રાજકીય પાર્ટીઓમાંની એક તરીકે ઉભરી આવી છે. આ સફળતા પાછળ મોટા નેતાઓની નીતિઓ અને દૂરદર્શિતા જેટલી મહત્વની છે તેટલું જ મહત્વ એ હજારો-લાખો કાર્યકર્તાઓનું છે જેમણે પોતાનું જીવન, સમય અને શક્તિ પાર્ટીના ઉદ્દેશ્યો માટે સમર્પિત કરી દીધાં. આ કાર્યકર્તાઓએ રાત-દિવસ એક કરીને પોતાના પરિવારની ચિંતા છોડીને ગામડેગામડે અને શેરીએશેરીએ ફરીને પાર્ટીના સંદેશને લોકો સુધી પહોંચાડ્યો. પરંતુ આજે એક ગંભીર પ્રશ્ન ઉભો થાય છે: જે કાર્યકર્તાઓએ પાર્ટીને આ ઉંચાઈ સુધી પહોંચાડી તેઓ કેમ હાંસિયામાં ધકેલાઈ રહ્યા છે? આ માત્ર એક ચિંતાનો વિષય નથી પણ આવનારા સમયમાં પાર્ટીના સંગઠન અને સરકાર માટે આ એક એવો મુદ્દો છે જેને સમજવું અને તેનું સમાધાન લાવવું અનિવાર્ય બની રહેશે.
વડીલોનું માર્ગદર્શન: અનુભવનું એક અમૂલ્ય ભાથું.
ભાજપની સફળતાનો પાયો એના વડીલ કાર્યકર્તાઓ અને નેતાઓએ નાખ્યો હતો. આ લોકો એવા હતા જેમણે પોતાના અનુભવ, શાણપણ અને સંગઠનાત્મક કૌશલ્યથી પાર્ટીને એક નાનકડા સંગઠનમાંથી રાષ્ટ્રીય સ્તરની શક્તિ બનાવી. આ વડીલોએ મુશ્કેલ સમયમાં પણ હિંમત ન હારી અને પોતાના જીવનના અમૂલ્ય વર્ષો પાર્ટીના વિકાસ માટે આપી દીધાં. પરંતુ આજે એવું લાગે છે કે નવી પેઢીના નેતાઓ આ અનુભવી વડીલોને બાજુએ ધકેલી રહ્યા છે. તેમની જગ્યાએ એવા નેતાઓ આગળ આવી રહ્યા છે જેઓ ભલે ઉત્સાહી હોય પરંતુ અનુભવની ઊણપને કારણે ઘણીવાર ખોટા નિર્ણયો લઈ બેસે છે.
જો આ વડીલોના માર્ગદર્શનને માન આપવામાં આવે અને તેમની આગેવાની હેઠળ કામ થાય તો પાર્ટી વધુ સુગઠિત અને મજબૂત રીતે આગળ વધી શકે. આ ઉપેક્ષા માત્ર વડીલોનું અપમાન નથી, પણ પાર્ટીના ભવિષ્યને જોખમમાં મૂકનારું પગલું છે. આવનારા સમયમાં જો પાર્ટીએ પોતાની એકતા અને શક્તિ જાળવી રાખવી હશે, તો આ અનુભવી કાર્યકર્તાઓને નિર્ણય પ્રક્રિયામાં સામેલ કરવા પડશે. તેમની સલાહ અને માર્ગદર્શન એ પાર્ટીની એક અમૂલ્ય સંપત્તિ છે, જેને અવગણવાને બદલે સ્વીકારવું જોઈએ.
ગુજરાતમાં નવા નેતાઓની ભૂલો અને તેનું પરિણામ:
નવી પેઢીના નેતાઓમાં ઉત્સાહ અને નવા વિચારોની કોઈ કમી નથી પરંતુ ઘણીવાર તેઓ ઉતાવળમાં અથવા અનુભવના અભાવે એવા નિર્ણયો લઈ બેસે છે જે પાર્ટી અને સરકાર માટે મુશ્કેલી ઊભી કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે સ્થાનિક સ્તરે કાર્યકર્તાઓની અવગણના કરીને નવા ચહેરાઓને મહત્વ આપવામાં આવે છે જેના કારણે આંતરિક અસંતોષ વધે છે. આવી ભૂલોના કારણે ઘણીવાર પસ્તાવો થાય છે અને પાર્ટીની છબીને નુકસાન થાય છે. જ્યારે કોઈ અનુભવી કાર્યકર્તાને બાજુએ રાખીને નવા નેતાઓ નીતિ-નિર્ધારણ કરે છે ત્યારે સંગઠનની મજબૂતાઈ તૂટે છે અને સરકાર પણ નામોશીભરી સ્થિતિમાં મુકાઈ જાય છે.
આ ભૂલો ટાળવા માટે એક સંતુલનની જરૂર છે જેમાં નવા નેતાઓનો ઉત્સાહ અને વડીલોનો અનુભવ નું સંતુલન થાય. જો આ બંનેને સાથે લઈને ચાલવામાં આવે તો પાર્ટીને બળ મળશે અને લોકોનો વિશ્વાસ પણ જળવાઈ રહેશે. આવનારા સમયમાં જો ગુજરાતમાં આ ભૂલો સુધારવામાં નહીં આવે તો પાર્ટીની આંતરિક એકતા અને બહારની પ્રતિષ્ઠા બંનેને નુકસાન થઈ શકે છે. આ એક એવો વિષય છે જેના જડ પાર્ટીના મૂળમાં છે અને તેને ઉકેલવું ખૂબ જ અનિવાર્ય બની રહેશે.
કાર્યકર્તાઓની કદર: એક આવશ્યક પગલું:
ભાજપના કાર્યકર્તાઓ પાર્ટીની કરોડરજ્જુ છે. તેઓ એવા સૈનિકો છે જેમણે પોતાના ખભા પર પાર્ટીની જવાબદારી ઉપાડી છે. ચૂંટણી હોય કે સામાજિક કાર્ય આ કાર્યકર્તાઓએ હંમેશા પોતાનું યોગદાન આપ્યું છે. પરંતુ જ્યારે આ જ કાર્યકર્તાઓને લાગે કેતેમની કદર નથી થતી ત્યારે તેમના હૃદયમાં એક મૌન વેદના જન્મે છે. આ વેદના એટલે સમર્પણની અવગણના, મહેનતનું મૂલ્ય ન સમજાવું અને પોતાના અધિકારોનું હનન.
આજે ઘણા કાર્યકર્તાઓને એવું લાગે છે કે તેમની જગ્યાએ નવા લોકોને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે જેઓ પાર્ટીના મૂળ સિદ્ધાંતો અને સંઘર્ષથી અજાણ હોય છે. આવી સ્થિતિમાં કાર્યકર્તાઓનું મનોબળ તૂટે છે અને તેઓ પોતાને અલગથલગ અનુભવે છે. જો પાર્ટીએ આગળ વધવું હોય તો આ કાર્યકર્તાઓનું મનોબળ ઊંચું રાખવું જરૂરી છે. તેમની વાત સાંભળવી, તેમના સૂચનોને મહત્વ આપવું અને તેમને નિર્ણય પ્રક્રિયામાં સામેલ કરવા એ એક મજબૂત સંગઠનની નિશાની છે.