ભારતની વાત કરીએ તો, 13 ટકા લોકોએ કહ્યું કે તેઓ બાળકો પેદા કરી શકતા નથી, કારણ કે તેઓ વંધ્યત્વની સમસ્યાથી પીડાઈ રહ્યા છે અથવા ગર્ભધારણ કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવી રહ્યા છે. 14 ટકા લોકોએ કહ્યું કે તેઓ તબીબી સમસ્યાઓથી પીડાઈ રહ્યા છે. જ્યારે, 15 ટકા લોકો એવા છે જે કહે છે કે, તેઓ પોતાના ખરાબ સ્વાસ્થ્યથી પીડાઈ રહ્યા છે.
સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા એક અહેવાલમાં ભારત સહિત વિશ્વના ઘણા દેશોમાં ઘટી રહેલા જન્મ દર અંગે ચેતવણી આપવામાં આવી છે. આ અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ભારતમાં જન્મ દર હવે પ્રતિ દંપતી 1.9 પર આવી ગયો છે, જે રિપ્લેસમેન્ટ લેવલ કરતા ઓછો છે. વસ્તી વિજ્ઞાનીઓનું માનવું છે કે, વસ્તીનું રિપ્લેસમેન્ટ લેવલ 2.1 છે, આવી સ્થિતિમાં, પ્રજનન દર 1.9 પર રહેવો ચિંતાનો વિષય છે. ભલે તેની સીધી અસર ભારતની વસ્તીમાં હાલમાં દેખાતી નથી, પરંતુ એક પેઢી એટલે કે થોડા દાયકા પછી, ગંભીર ચિંતાની સ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે, જન્મદરમાં આ ઘટાડા પાછળના કારણો શું છે? આ પ્રશ્નનો જવાબ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના અહેવાલમાં પણ આપવામાં આવ્યો છે.
આ અહેવાલ વિશ્વના 14 દેશોના સર્વેના આધારે તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. આ સર્વેમાં લોકોને ઘટી રહેલા જન્મદર અંગે એક પ્રશ્ન પણ પૂછવામાં આવ્યો હતો કે, તમે કેટલા બાળકોને જન્મ આપવા ઈચ્છો છો, તેમાં ઓછા બાળકો કેમ થયા અથવા તેમાં એક પણ કેમ ન થયા. આ અંગે લોકોએ આપેલા જવાબો ઘણી બાબતો સ્પષ્ટ કરે છે અને લોકોની ચિંતાઓ પણ સમજી શકાય તેવી છે. ભારત વિશે વાત કરીએ તો, 13 ટકા લોકોએ કહ્યું કે, તેઓ બાળકો પેદા કરી શકતા નથી, કારણ કે તેઓ વંધ્યત્વની સમસ્યાથી પીડાઈ રહ્યા છે અથવા ગર્ભધારણ કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવી રહ્યા છે. આ ઉપરાંત, 14 ટકા લોકોએ કહ્યું કે, તેઓ ગર્ભાવસ્થા સંબંધિત તબીબી સમસ્યાઓથી પીડાઈ રહ્યા છે.
જ્યારે, 15 ટકા લોકો કહે છે કે, તેઓ ખરાબ સ્વાસ્થ્ય અથવા કોઈ ગંભીર બીમારીને કારણે માતાપિતા બની શકતા નથી. બીજી ચિંતા આર્થિક પણ છે, જેના વિશે 38 ટકા લોકોએ પોતાનો અભિપ્રાય વ્યક્ત કર્યો છે. આ લોકો કહે છે કે, તેઓ નાણાકીય મુશ્કેલીઓને કારણે પોતાનો પરિવાર વધારવા માંગતા નથી. તેમને લાગે છે કે જો તેઓ તેમના પરિવારનો વિસ્તાર વધારે કરશે, તો બાળકોનો ઉછેર, શિક્ષણ, રહેઠાણ વગેરે જેવી બાબતોનું વ્યવસ્થિત રીતે ધ્યાન રાખવામાં આવશે નહીં. જ્યારે 22 ટકા લોકો રહેઠાણની ચિંતા કરે છે અને 21 ટકા લોકો રોજગારની તકોના અભાવે બાળકો પેદા કરવા માંગતા નથી. રસપ્રદ વાત એ છે કે, આર્થિક ચિંતાઓને કારણે પરિવારનો વિસ્તાર કરવાનું ટાળનારા લોકોની સંખ્યા અમેરિકામાં પણ 38 ટકા છે.