12 જૂનના રોજ, લંડન ગેટવિક જતી એર ઇન્ડિયાની AI171 ફ્લાઇટ અમદાવાદના સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ નજીક ટેકઓફ કર્યાના થોડા સમય પછી ક્રેશ થઈ ગઈ હતી. વિમાનમાં ગુજરાતના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણી,10 ક્રૂ સભ્યો, 2 પાઇલટ અને 230 મુસાફરો સહિત 242 લોકો સવાર હતા. આ અકસ્માતમાં બોઇંગનું B-787 ડ્રીમલાઇનર સામેલ હતું.
આ પહેલી વાર નથી કે બોઇંગ વિમાનો ક્રેશ થયા હોય. આ પહેલા પણ બોઇંગ કંપનીના ઘણા વિમાનો ક્રેશ થયા છે. બોઇંગ કંપનીનું કહેવું છે કે બોઇંગ 787 ડ્રીમલાઇનર પહેલી વાર ક્રેશ થયું છે. જોકે, બોઇંગનું 737 મેક્સ ઘણી વખત ક્રેશ થયું છે. વર્ષ 2018, 2019 અને આ વિમાનને અપડેટ કર્યા પછી, 2024 માં પણ આ વિમાન ક્રેશ થયું હતું, જેમાં 500 થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે જો આવા અકસ્માતમાં કોઈ મુસાફરનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના પરિવારને કેટલું વળતર મળે છે અને તે કોણ આપે છે. ચાલો જાણીએ કે એરલાઇન્સ કંપનીઓ માટે શું નિયમો છે?
વિમાન દુર્ઘટનામાં વળતર અંગેના નિયમો?
આજના સમયમાં, વિમાનમાં મુસાફરી કરવી જેટલી અનુકૂળ છે તેટલી જ જોખમી પણ છે. એક ભૂલને કારણે અકસ્માતનું જોખમ વધી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, એરલાઇન્સ અને DGCA દ્વારા કેટલાક કડક નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે. જેથી કટોકટીની સ્થિતિમાં, પીડિતોના પરિવારોને નાણાકીય લાભ મળી શકે. સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ માટે આ નિયમો અલગ અલગ છે.
1.4 કરોડ રૂપિયાનું વળતર
આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટમાં મૃત્યુ અથવા શારીરિક ઇજાના કિસ્સામાં, ભારતમાં કાર્યરત એરલાઇન્સ મોન્ટ્રીયલ કન્વેન્શન, 1999 દ્વારા બંધાયેલી છે, એક આંતરરાષ્ટ્રીય સંધિ જેના પર ભારતે પણ હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ કન્વેન્શન હેઠળ, દરેક મુસાફર માટે 128,821 સ્પેશિયલ ડ્રોઇંગ રાઇટ્સ (SDR) એટલે કે લગભગ 1.4કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવે છે. જો એવું સાબિત થાય કે અકસ્માત એરલાઇનની ભૂલને કારણે થયો છે, તો આ વળતર વધુ વધી શકે છે.
આ વળતર આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ પર લાગુ પડે છે, પરંતુ ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ સિવિલ એવિએશન (DGCA) ના માર્ગદર્શિકા અનુસાર, ભારતીય એરલાઇન્સ ઘણીવાર સ્થાનિક રૂટ માટે પણ સમાન કવરેજ આપી શકે છે. આ વળતર એરલાઇન્સ અને વીમા કંપની દ્વારા આપવામાં આવે છે.
પ્રવાસ વીમાનો લાભ પણ
ઘણી વીમા કંપનીઓ લોકોને જોખમી મુસાફરીથી બચાવવા માટે કવરેજ આપે છે. આમાં સામાન્ય રીતે 25 લાખ રૂપિયાથી 1 કરોડ રૂપિયા સુધીના આકસ્મિક મૃત્યુ લાભો અને 5 લાખ રૂપિયાથી 10 લાખ રૂપિયા સુધીના કાયમી અપંગતા વળતરનો સમાવેશ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો કોઈ મુસાફરે વીમો લીધો હોય, તો તેના પરિવારને પણ આ કવરનો લાભ મળશે.