આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI)ની નવા સ્નાતકો માટે નોકરી બજાર પર મોટી અસર થવા લાગી છે, ખાસ કરીને ટેક ક્ષેત્ર AIથી સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયું હોવાનું કહી શકાય. VC ફર્મ સિગ્નલફાયરના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, 15 સૌથી મોટી ટેક કંપનીઓમાં નવા સ્નાતકો માટે નોકરીની તકોમાં 2019ની સરખામણીમાં 50 ટકાથી વધુનો ઘટાડો થયો છે. આ અહેવાલમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે રોગચાળા પહેલા, બિગ ટેકમાં 15 ટકા નવા સ્નાતકોની ભરતી થતી હતી, પરંતુ હવે આ સંખ્યા ઘટીને માત્ર 7 ટકા થઈ ગઈ છે.
ફોર્ચ્યુનના અહેવાલ મુજબ, કંપનીઓ જુનિયર સ્તરના કાર્યોને સ્વચાલિત કરવા માટે AIનો ઉપયોગ કરી રહી છે, જેના કારણે તેઓ નવા સ્નાતકોની ભરતી મુલતવી રાખી રહી છે અથવા ઘટાડી રહી છે. જોકે આનાથી કંપનીઓના ખર્ચ થોડા સમય માટે ઘટી શકે છે, નિષ્ણાતો કહે છે કે, જો નવા લોકોને તક નહીં મળે, તો ભવિષ્યમાં સારા લીડર કે મેનેજરો તૈયાર થશે નહીં.
કમ્પ્યુટર સાયન્સના સ્નાતક કેનેથ કાંગે કોલેજ છોડ્યા પછીના પહેલા વર્ષમાં 2,500થી વધુ નોકરીઓ માટે અરજી કરી હતી, પરંતુ તેમને ફક્ત 10 ઇન્ટરવ્યુ માટે બોલાવવામાં આવ્યા હતા. ફોર્ચ્યુન સાથે વાત કરતા કેનેથે કહ્યું કે, તે ખૂબ જ નિરાશાજનક હતું. તેમણે કહ્યું, ‘સાચું કહું તો, મને લાગ્યું કે 3.98 GPA, પ્રશંસા પત્રો અને ભૂતકાળના રસપ્રદ અનુભવો સાથે, મને સરળતાથી પૂર્ણ-સમયની નોકરી મળી જશે, પરંતુ તે બન્યું નહીં.’ આવી સ્થિતિમાં, કેનેથને આખરે એડિડાસ તરફથી નોકરીની ઓફર મળી, જ્યાં તેમણે ઇન્ટર્નશિપ કરી. તેમણે 10 મહિનાથી વધુ સમય માટે નોકરીઓ માટે અરજી કરી, જેના પછી તેમને આ કંપની મળી.
પહેલાં, કંપનીઓમાં કામ નાની અથવા પ્રારંભિક નોકરીઓથી શરૂ થતું હતું. પછી ધીમે ધીમે કામ શીખવવામાં આવતું હતું અને લોકો અનુભવ સાથે આગળ વધતા હતા, પરંતુ હવે આવું ઓછું થઈ રહ્યું છે. આજકાલ કંપનીઓ ઇચ્છે છે કે, નોકરી માટે આવતા લોકો પાસે પહેલાથી જ જરૂરી કુશળતા અને અનુભવ હોય, એટલે કે, હવે તેઓ તેમને શીખવવામાં સમય અને પૈસા બચાવવા માંગે છે. આનાથી નવા આવનારાઓ માટે નોકરી મેળવવી વધુ મુશ્કેલ બની ગઈ છે.
AI આ વલણને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે, કારણ કે તે જુનિયર કર્મચારીઓ જે કાર્યો કરે છે તે કાર્ય યોગ્ય રીતે કરી રહ્યું છે, જેમ કે ડેટા સાફ કરવો, સારાંશ બનાવવા અને મૂળભૂત ગુણવત્તા તપાસવી.
નોકરીની તકોમાં ઘટાડો: હેન્ડશેક નામનું એક કારકિર્દી પ્લેટફોર્મ છે, જે ખાસ કરીને Gen-Z એટલે કે આજની યુવા પેઢી માટે રચાયેલ છે. તેના ડેટા દર્શાવે છે કે, ગયા વર્ષે કંપનીઓએ એન્ટ્રી-લેવલ કોર્પોરેટ નોકરીઓ માટે લગભગ 15 ટકા ઓછી ખાલી જગ્યાઓ બહાર પાડી હતી.
ઇન્ટર્નની મુશ્કેલીઓ: છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં આ પહેલી વાર છે જ્યારે ઇન્ટર્નશિપ કરનારા લોકોને ખૂબ ઓછી પૂર્ણ-સમયની નોકરીની ઓફર મળી છે. એક અહેવાલ મુજબ, 2023-24માં, કંપની દ્વારા ફક્ત 62 ટકા ઇન્ટર્નને પૂર્ણ-સમયની નોકરીઓ આપવામાં આવી હતી. આશ્ચર્યની વાત તો એ છે કે, ઓફિસમાં કામ કરતા ઇન્ટર્નને હાઇબ્રિડ ઇન્ટર્ન કરતાં નોકરી મળવાની શક્યતા ઓછી હતી.
યેલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર ટ્રિસ્ટન બોટેલહો કહે છે કે, જો કંપનીઓ હવે પ્રતિભાને તક નહીં આપે, તો તેઓ ભવિષ્યના સારા લીડર ગુમાવી શકે છે. તેમણે કહ્યું, ‘જો કંપનીઓ કાપ મૂકવાનું ચાલુ રાખે છે, અથવા એન્ટ્રી-લેવલ નોકરીઓ માટે ઓછા લોકોને નોકરી પર રાખે છે, તો ભવિષ્યમાં તેમને નુકસાન થઈ શકે છે, કારણ કે જેઓ આજે શરૂઆત કરે છે તેઓ ધીમે ધીમે અનુભવ મેળવે છે અને ભવિષ્યમાં મેનેજર અથવા એક્ઝિક્યુટિવ જેવા કંપનીના મોટા હોદ્દા પર બને છે. જ્યારે, કિંગ્સ બિઝનેસ સ્કૂલમાં ટેકનોલોજી અને કાર્યના સિનિયર લેક્ચરર સ્ટેલા પચીદીએ બોટેલહોના વિચારોને ટેકો આપ્યો અને કહ્યું, ‘દરેક વ્યક્તિ ફક્ત વર્તમાન કુશળતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યો છે અને ભવિષ્ય વિશે વધુ વિચારતો નથી.’
હવે AIની અસર શિક્ષણ ક્ષેત્રમાં પણ દેખાય છે. પ્રોફેસરો અને વિદ્યાર્થીઓ બંનેને સમજાયું છે કે ઘણા યુનિવર્સિટી અભ્યાસક્રમોમાં લોકો દ્વારા અગાઉ જે કાર્યો કરવામાં આવતા હતા, જેમ કે એસાઇન્મેન્ટ બનાવવા, સંશોધન કરવા અથવા અમુક વસ્તુઓ સમજાવવા, તે હવે AI દ્વારા સરળતાથી કરી શકાય છે. વિદ્યાર્થીઓને લાગ્યું કે ChatGPT જેવા AI ટૂલ્સ નિબંધો લખવા અને લાંબા લેખોને ટૂંકા કરીને સમજાવવામાં ખૂબ મદદરૂપ છે. આનાથી તેમનો અભ્યાસનો બોજ થોડો ઓછો થાય છે, પરંતુ પ્રોફેસરો ચિંતિત છે કે, જો વિદ્યાર્થીઓ AI દ્વારા બધું કરાવવાનું શરૂ કરે છે, તો તેઓ વિચારવા, લખવા અને શીખવા જેવી કુશળતા જાતે શીખી શકશે નહીં. આનાથી ભવિષ્યમાં એવી પેઢી ઊભી થઈ શકે છે જેને પરંપરાગત શિક્ષણ અને વાસ્તવિક દુનિયાની જરૂરિયાતોની ઓછી સમજ હશે.
ફોર્ચ્યુને MITના એક સંશોધનનો ઉલ્લેખ કરીને જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે વિદ્યાર્થીઓ ChatGPT જેવા મોટા AI ટૂલ્સનો વધુ ઉપયોગ કરે છે, ત્યારે તેમનું મગજ પહેલા જેટલું સક્રિય રહેતું નથી. આ અસર ખાસ કરીને યુવાન અથવા નવા વપરાશકર્તાઓમાં વધુ જોવા મળી છે. આ અભ્યાસમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે, ChatGPTનો ઉપયોગ કરનારા વિદ્યાર્થીઓની મગજની પ્રવૃત્તિ સૌથી ઓછી હતી. એટલે કે, તેઓ વિચાર, બોલવા અને વર્તનમાં સતત ખરાબ પ્રદર્શન કરી રહ્યા હતા.