પિતૃ દોષ કુંડળીમાં એક દોષ છે, જે પૂર્વજોના અસંતોષને કારણે થાય છે. પિતૃ દોષને કારણે વ્યક્તિને વિવિધ પ્રકારની મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે અને જીવનમાં ઉથલ-પાથલની સ્થિતિ રહે છે. પિતૃ દોષના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે.
1. પૂર્વજોની અધૂરી ઇચ્છાઓ: જો કોઈ કારણોસર આપણા પૂર્વજોની ઇચ્છાઓ અધૂરી રહી જાય છે અને આપણે તેને પૂર્ણ કરવામાં અસમર્થ હોઈએ છીએ, તો આ પિતૃ દોષનું એક મોટું કારણ હોઈ શકે છે. આવું મોટાભાગે અકાળે મૃત્યુ થવાને કારણે થાય છે.
2. શ્રાદ્ધ ન કરવા: જે લોકો શ્રાદ્ધ પક્ષમાં પૂર્વજોના તર્પણ કે શ્રાદ્ધ કર્મ કરતા નથી, એ લોકોને પિતૃ દોષનો સામનો કરવો પડી શકે છે. પિંડદાન કે શ્રાદ્ધ ન કરવાથી પૂર્વજોની આત્માને શાંતિ મળતી નથી અને તેઓ અસંતુષ્ટ રહે છે.
3. પૂર્વજોનું અપમાન: જે લોકો જીવતા રહેતા પોતાના પૂર્વજોને કારણ વિના અપમાન કરે છે, પોતાના માતા-પિતાનું સન્માન કરતા નથી, તેમની ઇચ્છાઓને અવગણે છે, આ પિતૃ દોષનું કારણ બની શકે છે.
4. વિધિવત અંતિમ સંસ્કાર ન કરવા: જે લોકોના અંતિમ સંસ્કાર વિધિવત રીતે કરવામાં આવતા નથી, તેમની આત્માઓ સંતુષ્ટ થતી નથી, જેના કારણે પરિવારને પિતૃ દોષનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
5. અસહાય વ્યક્તિને મારવા: જો કોઈ અસહાય વ્યક્તિને મારી નાખે છે, તો તે વ્યક્તિને પિતૃ દોષનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
6. પવિત્ર વૃક્ષો કાપવા: કોઈપણ પવિત્ર અથવા પૂજનીય વૃક્ષ કાપવાથી પિતૃ દોષ થઈ શકે છે. પીપળ, વડ અથવા લીમડા જેવા પવિત્ર વૃક્ષોને કાપવાથી પિતૃ દોષ લાગી શકે છે.
7. અંતિમ સંસ્કારમાં ભૂલ: કોઈ વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કાર વિધિ અનુસાર ન કરવાથી અથવા તેને અવગણવાથી પિતૃ દોષ થાય છે, કારણ કે તેના કારણે આત્માને મુક્તિ મળતી નથી.
8. પ્રાણીઓની હત્યા: જે લોકો કોઈ કારણ વિના પ્રાણીઓની હત્યા કરે છે અથવા તેમનું અપમાન કરે છે તે લોકો પર પિતૃ દોષ લાગી શકે છે. પ્રાણીઓની હત્યા પિતૃ દોષનું કારણ બની શકે છે.
9. છળ-કપટ: જેમના મનમાં છળ-કપટની ભાવના રાખે છે, અથવા બદલો લેવાની ભાવના રાખે છે, અથવા કોઈની છેતરપિંડી કરે છે અથવા પ્રોપર્ટીને કારણે ખોટું પગલું ઉઠાવે છે.
10. ધાર્મિક નિયમોનું પાલન ન કરવું: જે લોકો પોતાના ધાર્મિક નિયમોનું પાલન કરતા નથી. વ્રત, તહેવારો, અમાસ તિથિના દિવસે તામસિક ભોજન અને માંસ-મદિરાનું સેવન કરે છે, તેમને પિતૃદોષનો સામનો કરવો પડે છે.