ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખરે જણાવ્યું હતું કે કટોકટી લાદવાની ક્રિયા એ ધર્મનું બલિદાન છે, જેને સ્વીકારી શકાતું નથી, માફ કરી શકાતું નથી, અવગણી શકાતું નથી કે ભૂલી શકાતું નથી. ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાં યોજાયેલી 8મી આંતરરાષ્ટ્રીય ધર્મ ધમ્મ પરિષદને સંબોધતા જગદીપ ધનખરે જણાવ્યું હતું કે , 1975માં તત્કાલીન વડાં પ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીએ કઠોર કટોકટીની ઘોષણા કરીને આ મહાન રાષ્ટ્રને લોહીલુહાણ કરી દીધું હતું, જેમણે ધર્મની નિર્લજ્જ અને અપમાનજનક અવગણના કરીને સત્તા અને સ્વ-સેવાના હિતને વળગી રહેવા માટે સરમુખત્યારશાહીથી કામ કર્યું હતું. હકીકતમાં, તે ધર્મનું બલિદાન હતું.
તે અધર્મ હતો જેને ન તો સામનો કરી શકાય છે કે ન તો તેને માફ કરી શકાય છે. તે અધર્મ હતો જેને અવગણી શકાતો નથી અથવા ભૂલી શકાતો નથી. એક લાખથી વધુ લોકોને કેદ કરવામાં આવ્યા હતા. તેમાંના કેટલાક વડા પ્રધાનો, રાષ્ટ્રપતિઓ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ બન્યા અને જાહેર સેવાના હોદ્દાઓ પર બેઠા. અને આ બધું એકની ધૂનને સંતોષવા માટે કરવામાં આવ્યું હતું … ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું.
તાજેતરમાં 25 મી જૂને સંવિધાન હટ્યાના દિવસની ઉજવણી તરફ ધ્યાન દોરતા તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ધર્મને શ્રદ્ધાંજલિ તરીકે, ધર્મ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા તરીકે, ધર્મની સેવા કરવા માટે, ધર્મમાં આટલી શ્રદ્ધા, 26 નવેમ્બરના રોજ બંધારણ દિવસ અને 25 જૂને બંધારણ દિવસનું પાલન કરવું જરૂરી છે! તેઓ ધર્મના અપરાધોની ભયંકર યાદ અપાવે છે અને બંધારણીય ધર્મને જુસ્સાદાર પાલન કરવાની હાકલ કરે છે. આ દિવસોનું પાલન પણ નોંધપાત્ર છે કારણ કે લોકશાહીના સૌથી ખરાબ શાપ દરમિયાન – કટોકટી દરમિયાન, તમામ તપાસો અને સંતુલન અને સંસ્થાઓ પડી ભાંગી હતી, જેમાં સુપ્રીમ કોર્ટનો પણ સમાવેશ થાય છે.
ધર્મનું પાલનપોષણ કરવું, ધર્મને ટકાવી રાખવો જરૂરી છે. આપણને પૂરતી માહિતી આપવામાં આવે છે. આપણા યુવાનો નવી પેઢીને તેના વિશે વધુ આબેહૂબ રીતે જાણવા મળે છે જેથી આપણે ધર્મના નિરીક્ષણમાં ખૂબ જ મજબૂત બનીએ અને એક સમયે જેનો સામનો કરવો પડ્યો હતો તેને તટસ્થ કરી શકીએ.
લોકોની સેવા કરવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવેલા રાજકીય પ્રતિનિધિઓમાં ધર્મથી વધતી જતી અનાસક્તિ અંગે ઉંડી ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, જેઓ સત્તાના હોદ્દા પર છે, તેઓ પ્રામાણિકતા, પારદર્શકતા અને ન્યાયની તેમની પવિત્ર ફરજથી વિચલિત થઈ રહ્યા છે, જેઓ ધર્મના સારથી વિપરીત કાર્યો કરે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ત્રાસદાયક વલણ નાગરિકોના વિશ્વાસને નબળો પાડે છે જેમણે આ નેતાઓમાં પોતાનો વિશ્વાસ મૂક્યો છે.
સંસદમાં ધર્મનાં પાલનની મહત્ત્વપૂર્ણ જરૂરિયાત પર ભાર મૂકીને ધનખરે વર્તમાન રાજકીય વાતાવરણ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી, જેમાં જનપ્રતિનિધિઓના બંધારણીય જનાદેશ સાથે ચેડાં કરનારા વિક્ષેપો અને વિક્ષેપો જોવા મળ્યાં હતાં. તેમણે આ પ્રકારની ફરજની નિષ્ફળતાઓને તેના છેડામાં અધર્મનું પ્રતિબિંબ ગણાવ્યું હતું.
તેમણે નાગરિકોને તેમના પ્રતિનિધિઓને તેમની બંધારણીય ફરજો વિશે પ્રકાશિત કરવા હાકલ કરી હતી અને તેમને ધર્મની ભાવનાને મૂર્તિમંત કરવા અને માનવતાના વધુ સારાને પ્રાધાન્ય આપવા વિનંતી કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આપણે વિક્ષેપ ઊભો કરવો જોઈએ નહીં અથવા માનવતા વિરોધી અને રાષ્ટ્રવિરોધી કથાઓને ટેકો આપવો જોઈએ નહીં.
સમકાલીન વૈશ્વિક સંદર્ભમાં ધર્મ અને ધમ્માના વધતા જતા પ્રતિષ્ઠા પર ભાર મૂકતા જગદીપ ધનખરે વૈશ્વિકરણ અને ટેકનોલોજીકલ પ્રગતિઓ દ્વારા સંચાલિત ઝડપી પરિવર્તનો વચ્ચે નૈતિક અને નૈતિક સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવાની તાતી જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.
રાજ્યના તમામ અંગોએ તેમની નિર્ધારિત જગ્યાઓની અંદર સુમેળપૂર્વક કાર્ય કરવાની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડતા જગદીપ ધનખરે ચેતવણી આપી હતી કે આ માર્ગમાંથી કોઈ પણ પ્રકારના ઉલ્લંઘનથી ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે.
વ્યક્તિઓ અને સંસ્થાઓ માટે ધર્મને અનુરૂપ થવું અનિવાર્ય છે. જ્યારે તે શક્તિ અને સત્તાની મર્યાદાઓની અનુભૂતિ થાય છે ત્યારે શક્તિ અને સત્તા શ્રેષ્ઠ રીતે અસરકારક હોય છે. વ્યાખ્યાયિત ક્ષેત્રથી આગળ વધવાની વૃત્તિમાં અધર્મના ક્રોધને મુક્ત કરવાની સંભાવના છે. આપણી સત્તાનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરવા માટે આપણે આપણી મર્યાદાઓથી બંધાયેલા રહેવાની જરૂર છે. તે સારભૂત રીતે મૂળભૂત છે કે રાજ્યના તમામ અવયવો સુમેળમાં અને તેમની નિર્ધારિત જગ્યા અને ક્ષેત્રમાં કાર્ય કરે છે. અપરાધો એ ધર્મના માર્ગથી વિચલનો છે અને પ્રસંગોએ તીવ્ર પીડાદાયક અને આત્મઘાતી બની શકે છે, એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.
વ્યક્તિગત લાભ માટે લોકોને ગેરમાર્ગે દોરવા માટે માહિતગાર વ્યક્તિઓ તેમના હોદ્દાનો ઉપયોગ કરે છે તેવા ચિંતાજનક વલણને સંબોધતા જગદીપ ધનખરે જણાવ્યું હતું કે આ પ્રકારની કામગીરી ધર્મની વિરુદ્ધ છે, જે સમાજ માટે ગંભીર પડકારનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
જ્યારે સુમાહિતગાર મન જાણી જોઈને લોકોને રાજકીય લાભ મેળવવા માટે ગેરમાર્ગે દોરવાનો પ્રયત્ન કરે છે અથવા રાષ્ટ્રીય હિત સાથે સમાધાન કરીને સ્વાર્થને આધીન રહેવાનો પ્રયત્ન કરે છે ત્યારે તે ધર્મની વિરુદ્ધ છે. તેમની ક્રિયા છેક સુધી અધર્મ છે! તે કેટલું દુ:ખદાયક છે કે એક વરિષ્ઠ રાજકારણી, એકવાર શાસનની ખુરશી પર બેઠા પછી જાહેર કરે છે કે પડોશમાં જાહેરમાં જે બન્યું તે ભારતમાં થવાનું જ છે. સમાજ માટે કેવો ગંભીર પડકાર છે, એક જાણકાર વ્યક્તિ, એક જાણકાર મન જે વાસ્તવિકતા જાણે છે, તે રાજકીય માઇલેજ મેળવવા માટે ગેરમાર્ગે દોરતા લોકોને દોરવા માટે તેના આઇકોનિક દરજ્જાનો ઉપયોગ કરે છે. આપણા રાષ્ટ્રવાદને અને માનવતાને લક્ષ્ય બનાવતી આવી અધમ વૃત્તિઓ અને હાનિકારક ઇરાદાઓને આપણા ધર્મને અંજલિ આપવા માટે યોગ્ય ઠપકો આપવાની જરૂર છે. આવી શક્તિઓ પ્રત્યે સહિષ્ણુતા એ ધર્મનું કાર્ય નહીં હોય. ધર્મ એવા પ્રકારનાં પરિબળોને નિષ્ક્રિય કરવાની માંગ કરે છે જે ધર્મને નીચું દેખાડવા માગે છે, આપણી સંસ્થાઓને કલંકિત કરવા માગે છે અને આપણા રાષ્ટ્રવાદને કચડી નાખવા માગે છે. જગદીપ ધનખરે જણાવ્યું હતું.
