હવે શેરબજારના રોકાણકારો માટે દરરોજ મુશ્કેલ બની રહ્યો છે. સપ્ટેમ્બર-2024થી શરૂ થયેલી ઘટાડાની પ્રક્રિયા અટકવાના કોઈ સંકેત દેખાઈ રહ્યા નથી. આ ઘટાડાનાં કારણો શું છે? હવે મોટા નિષ્ણાતો પણ કહી શકતા નથી. નિષ્ણાતો કહે છે કે, છેલ્લા બે દાયકામાં બજારમાં ઘણા ઉતાર-ચઢાવ જોવા મળ્યા છે. પણ આ પ્રકારનું વાતાવરણ પહેલા નહોતું.
આ દરમિયાન, મંગળવારે શેરબજારમાં ભારે ઘટાડા વચ્ચે, સેન્સેક્સ 1200 પોઈન્ટથી વધુ ઘટ્યો હતો, જ્યારે નિફ્ટી 370 પોઈન્ટ ઘટ્યો હતો. આ ઘટાડાને કારણે, BSEની માર્કેટ કેપમાં લગભગ 10 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ઘટાડો થયો. એટલે કે રોકાણકારોના 10 લાખ કરોડ રૂપિયા બરબાદ થઈ ગયા.
હકીકતમાં, કોરોના સમયગાળા દરમિયાન પણ બજારમાં ઉથલપાથલ હતી, પરંતુ થોડા મહિનામાં જ બજાર ફરીથી તેના સર્વકાલીન ઉચ્ચતમ સ્તરે પહોંચી ગયું હતું. જ્યારે આ સમયે બજાર બરાબર વિરુદ્ધ દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે. બજાર સારા સમાચાર પર પણ પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યું નથી. પહેલા એવું કહેવામાં આવી રહ્યું હતું કે, બજેટ પછી બજારમાં તેજી આવશે, પરંતુ બજેટ પણ રજૂ થઇ ગયું અને લોકોને આવકવેરામાં મોટી રાહત પણ મળી. પરંતુ તેને સકારાત્મક રીતે લેવાને બદલે, બજાર ઉપરથી નીચે સરકી ગયું.
આ અગાઉ, સિસ્ટમમાં તરલતા વધારવા માટે, સેન્ટ્રલ બેંક (RBI)એ ત્રણ તબક્કામાં ખુલ્લા બજારમાં 60 હજાર કરોડ રૂપિયાની સરકારી સિક્યોરિટીઝની હરાજી કરવાની જાહેરાત કરી હતી. આ હરાજી 20,000 કરોડ રૂપિયાની 3 તબક્કામાં યોજાશે. આની પણ બજાર પર કોઈ સકારાત્મક અસર પડી નથી.
ત્યારપછી એવું લાગ્યું કે, જો RBI રેપો રેટમાં ઘટાડો કરશે તો તેની અસર બજાર પર પડશે, ગયા અઠવાડિયે RBIએ રેપો રેટ 6.50 ટકાથી ઘટાડીને 6.25 ટકા કર્યો. 5 વર્ષ પછી રેપો રેટમાં ઘટાડા પર બજારે પણ નકારાત્મક પ્રતિક્રિયા આપી.
હકીકતમાં, આ ઘટાડામાં નાના રોકાણકારોને સૌથી વધુ નુકસાન થયું છે. જ્યારે ઇન્ડેક્સ 10 ટકાથી વધુ ઘટ્યો હોય, ત્યારે સ્મોલ કેપ અને મિડ કેપ શેરોમાં હલચલ થવી સ્વાભાવિક છે. સ્મોલ કેપ કેટેગરીના તમામ શેરના ભાવ અડધા થઈ ગયા છે, જ્યારે મિડકેપ શેરમાં 50 ટકાનો ઘટાડો સામાન્ય બની ગયો છે. સરકારી કંપનીઓના શેરમાં ભારે વેચવાલી જોવા મળી રહી છે. બજારને ક્યાંય પણ ટેકો મળી રહ્યો હોય તેવું લાગતું નથી.
અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, નિફ્ટીનો સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તર 26277 પોઈન્ટ છે, જ્યાંથી ઇન્ડેક્સ 23000ની નજીક સરકી ગયો છે, એટલે કે, તે લગભગ 14 ટકા ઘટી ચુક્યો છે. જ્યારે સેન્સેક્સ 76000 પોઈન્ટને સ્પર્શવાનો છે. સેન્સેક્સ તેના ઉચ્ચ સ્તરથી લગભગ 12000 પોઈન્ટ ઘટ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, કોવિડ પછી રોકાણ શરૂ કરનારા તમામ રિટેલ રોકાણકારોની કમાણી પર અસર પડી છે. એટલે કે, છેલ્લા 2 થી 3 વર્ષમાં થયેલી બધી કમાણી ફક્ત 4 મહિનામાં જ ખતમ થઈ ગઈ છે.
એટલું જ નહીં, ઘણા રિટેલ રોકાણકારો છે જેમનો પોર્ટફોલિયો એક સમયે 30 ટકા સુધી નફામાં હતો, પરંતુ હવે તેઓ નુકસાનમાં આવી ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં, ધીરજ ખૂટી જવી સામાન્ય બાબત છે. હવે બધા કહી રહ્યા છે કે, બજાર આટલું બધું કેમ ઘટી રહ્યું છે?
ઘટાડાનાં કારણોની વાત કરીએ તો, મુખ્યત્વે વિદેશી રોકાણકારો ભારતીય બજારથી નિરાશ થયા છે, તેઓ સતત વેચાણ કરી રહ્યા છે, જેના કારણે બજાર સુધરવામાં સક્ષમ નથી. આ ઉપરાંત, રૂપિયા સામે ડૉલર સતત મજબૂત થઈ રહ્યો છે, જેના કારણે સેન્ટિમેન્ટ વધુ ખરાબ થયું છે.
બીજી તરફ, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સતત વિશ્વને ટેરિફની ધમકી આપી રહ્યા છે, જેની અસર બજાર પર સ્પષ્ટપણે દેખાઈ રહી છે. આ ઉપરાંત, ત્રીજા ક્વાર્ટરના પરિણામો પણ બજારને ચિંતામાં મૂકી રહ્યા છે.
આ દરમિયાન, એક તરફ ભારતીય બજારમાં અરાજકતા છે, તો બીજી તરફ અમેરિકન બજારમાં તેજી છે. એકંદરે, સ્થાનિક પરિસ્થિતિઓ સારી હોવા છતાં, ભારતીય બજારમાં નાસભાગ જેવી સ્થિતિ છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે, જ્યાં સુધી વિદેશી રોકાણકારો ભારતીય બજારમાં પોતાનો વિશ્વાસ પાછો નહીં મેળવે ત્યાં સુધી બજારમાં આ જ પ્રકારનું વાતાવરણ રહી શકે છે.
