-copy2.jpg?w=1110&ssl=1)
રાજ ઠાકરેની મહારાષ્ટ્ર નવનિર્માણ સેના (MNS)ના કાર્યકરોએ છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં મહારાષ્ટ્રના ઘણા વિસ્તારોમાં હિંસાની ઘટનાઓને અંજામ આપ્યો હતો. આ ઘટનાઓ પરથી એવું લાગે છે કે રાજ ઠાકરે તેમના પક્ષની રાજકીય સ્થિતિ સુધારવા માટે તેમના દાયકાઓ જૂના ‘મી મરાઠી’ (હું મરાઠી છું) અભિયાનને ફરીથી શરૂ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. પરંતુ BJP અને વિપક્ષ બંને આ બધા દાવપેચ વિશે ખુલ્લેઆમ કંઈ કહેવાનું ટાળી રહ્યા છે.
રાજ ઠાકરેએ ફરી એકવાર મરાઠી ભાષાની ઓળખનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો છે. એનો અર્થ એ કે જો તમારે મુંબઈમાં રહેવું હોય તો તમારે મરાઠી બોલવી પડશે. 30 માર્ચે મુંબઈના શિવાજી પાર્ક ખાતે ગુડી પડવા રેલીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આમાં રાજ ઠાકરેએ પોતાના કાર્યકરોને સંબોધિત કર્યા હતા. તેમણે સ્પષ્ટ કહ્યું, ‘જો મુંબઈમાં કોઈ કહે કે તેને મરાઠી નથી આવડતી, તો તેને થપ્પડ મારવામાં આવશે. દેશ વિશે વાત ન કરો. દરેક રાજ્યની પોતાની ભાષા હોય છે અને તેનું સન્માન થવું જોઈએ. મુંબઈમાં મરાઠીનું સન્માન થવું જોઈએ.’
રાજ ઠાકરેએ તેમના કાર્યકરોને દરેક બેંક, દરેક ઓફિસમાં જઈને તપાસ કરવા કહ્યું કે ત્યાં મરાઠી ભાષાનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે કે નહીં. મનસેના વડાએ કહ્યું, ‘દરેક વ્યક્તિએ મરાઠી માટે મજબૂત રીતે ઊભા રહેવું જોઈએ. તમિલનાડુ જુઓ, તેણે હિન્દીને ના કહેવાની હિંમત બતાવી. કેરળે પણ એવું જ કર્યું.’
રાજ ઠાકરેના આ કોલ અંગે રાજકીય વર્તુળોમાં ખુલ્લેઆમ કંઈ કહેવામાં આવી રહ્યું નથી. મીડિયા સૂત્રોના અહેવાલ મુજબ, મહારાષ્ટ્રના શાસક મહાયુતિ ગઠબંધન અને વિપક્ષી ગઠબંધન મહા વિકાસ આઘાડી (MVA)એ આ ઘટનાઓનો ખુલ્લેઆમ વિરોધ કર્યો ન હતો.
મહારાષ્ટ્રના CM હોવા ઉપરાંત, દેવેન્દ્ર ફડણવીસ ગૃહ મંત્રાલયની જવાબદારી પણ સંભાળે છે. તેમણે 2 એપ્રિલના રોજ આ મુદ્દા પર એક સંક્ષિપ્ત પ્રતિભાવ આપ્યો. તેમણે કહ્યું, ‘મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠીની માંગ કરવામાં કંઈ ખોટું નથી. સરકાર પણ શક્ય તેટલી મરાઠી ભાષાનો ઉપયોગ કરવા માંગે છે. પરંતુ જો કોઈ કાયદો પોતાના હાથમાં લેશે, તો કાયદો તેનું કામ કરશે.’
CM ફડણવીસે પોતાના નિવેદનમાં રાજ ઠાકરેના કાર્યોની ન તો સખત નિંદા કરી કે ન તો તેમને ટેકો આપ્યો.
ભૂતપૂર્વ કેબિનેટ મંત્રી અને કોંગ્રેસના નેતા વિજય વડેટ્ટીવારે કહ્યું કે, હવે જોવાનું એ રહે છે કે શું BJP રાષ્ટ્રીય બેંકોમાં મરાઠી ફરજિયાત બનાવવાની મનસેની માંગને સમર્થન આપે છે.
જ્યારે શરદ પવારના NCPના એક ભૂતપૂર્વ મંત્રીએ મીડિયા સૂત્રને જણાવ્યું હતું કે, ‘એવું લાગે છે કે MNSને BJPનો ટેકો છે. BJP આ પ્રકારની રાજનીતિને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે, જેથી તે આગામી BMC ચૂંટણીમાં શિવસેનાના બંને જૂથોને નબળા બનાવી શકે.’
રાજ ઠાકરે ભલે BJPની આગેવાની હેઠળના મહાયુતિ ગઠબંધનનો ભાગ ન હોય, પરંતુ તેમને પાર્ટી અને CM દેવેન્દ્ર ફડણવીસની નજીક માનવામાં આવે છે. 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં રાજ ઠાકરેની પાર્ટીએ BJPને ટેકો આપ્યો હતો. પાર્ટીએ મહારાષ્ટ્રમાં એક પણ ઉમેદવાર ઊભો રાખ્યો ન હતો. પરંતુ MVA, એટલે કે વિપક્ષી છાવણી પણ આ વિવાદ પર ખૂબ જ સાવધાનીપૂર્વક નિવેદનો આપી રહી છે. તેના નેતાઓ BJP પર પ્રહારો કરી રહ્યા છે, પરંતુ રાજ ઠાકરેના નિવેદનો અને મનસે કાર્યકરોના કાર્યો પર કોઈ ખુલ્લેઆમ ટિપ્પણી કરી રહ્યા નથી.
રાજ ઠાકરેએ માર્ચ 2006માં મનસેની સ્થાપના કરી હતી. તે પહેલાં તેઓ બાલ ઠાકરેની શિવસેનામાં હતા. પરંતુ તેમના પિતરાઈ ભાઈ ઉદ્ધવ ઠાકરે સાથેના મતભેદોને કારણે, તેમણે પોતાના માટે એક અલગ રસ્તો પસંદ કર્યો. શિવસેનાની જેમ, મનસેએ પણ ‘મરાઠી માનુષ’ના મુદ્દા પર પોતાનું રાજકારણ કેન્દ્રિત કર્યું છે.
જોકે, ઘણા વર્ષોથી મહારાષ્ટ્રના રાજકારણમાં આ પક્ષ હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયો છે. નવેમ્બર 2024માં યોજાયેલી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં, પાર્ટીએ 288 બેઠકોમાંથી 135 બેઠકો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા. પરંતુ તે એક પણ બેઠક જીતવામાં સફળ રહી ન હતી. મનસેનો મત હિસ્સો માત્ર 1.55 ટકા હતો. 2019માં પણ, MNSને ફક્ત એક જ બેઠક મળી હતી, ત્યારે તેનો વોટ શેર 2.5 ટકા હતો. મતલબ કે, બેઠકો ઉપરાંત, મત હિસ્સામાં પણ આંચકો લાગ્યો છે.
રાજ્યમાં આ વર્ષના અંત સુધીમાં બૃહન્મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (BMC)ની ચૂંટણીઓ યોજાવાની અપેક્ષા છે. શિવસેના હંમેશા તેના પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે. 2017માં મનસેએ 227માંથી 7 બેઠકો જીતી હતી. મુંબઈમાં લગભગ 35 ટકા મરાઠી ભાષી લોકો છે, આવી સ્થિતિમાં રાજ ઠાકરે ‘મરાઠી માનુસ’ના મુદ્દાને પુનર્જીવિત કરીને પોતાનો રાજકીય આધાર શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
બીજી તરફ, BJP BMC ચૂંટણી જીતવા માટે દરેક શક્યતા શોધી રહી છે. જો મનસે આ ચૂંટણીઓમાં મજબૂતીથી લડવામાં સફળ રહે છે અને ઉદ્ધવ ઠાકરેની પાર્ટીને ટક્કર આપે છે, તો તે BJP માટે ખૂબ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.