સુપ્રીમ કોર્ટના જસ્ટિસ B.V. નાગરથનાએ કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારના વકીલ પેનલમાં 30 ટકા મહિલા વકીલોનો સમાવેશ કરવાની અપીલ કરી છે. નાગરથનાએ જણાવ્યું હતું કે, વકીલાત વગેરે જેવી કાનૂની સલાહકાર ભૂમિકાઓમાં મહિલાઓના પૂરતા પ્રતિનિધિત્વના અભાવે ન્યાયતંત્રમાં લિંગ અસમાનતા ઊભી થઈ છે.
મીડિયા સૂત્રોના અહેવાલ મુજબ, ન્યાયાધીશ નાગરથનાએ જણાવ્યું હતું કે સક્ષમ મહિલા વકીલોને હાઇકોર્ટમાં બઢતી આપવી એ બેન્ચમાં વધુ વિવિધતા લાવવાનો મુખ્ય ઉકેલ હોઈ શકે છે. જસ્ટિસ નાગરથનાએ પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો કે, જો 45 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના પુરુષ વકીલોને હાઇકોર્ટમાં ન્યાયાધીશ તરીકે નિયુક્ત કરી શકાય છે, તો સક્ષમ મહિલા વકીલોને કેમ નહીં?
નાગરથનાએ કહ્યું કે સફળતા માટે એવો કોઈ ગુણ નથી જે ફક્ત પુરુષો માટે જ હોય અને સ્ત્રીઓમાં ન હોય. યુવાન મહિલાઓ પાસે એવા રોલ મોડેલ અને માર્ગદર્શકોનો અભાવ છે, જે તેમને કાયદાના વ્યવસાયમાં આગળ વધવા અને સફળ થવા માટે પ્રેરણા, પ્રોત્સાહિત અને મદદ કરી શકે.
સર્વોચ્ચ અદાલતના ન્યાયાધીશે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, કાયદાકીય વ્યવસાયમાં મહિલાઓની પ્રગતિ ફક્ત વ્યક્તિગત સિદ્ધિઓ સાથે જોડાયેલી નથી પરંતુ પ્રણાલીગત અવરોધોને તોડવાના સામૂહિક પ્રયાસો સાથે પણ જોડાયેલી છે. કાચની છત તોડવા માટે પરંપરાગત લિંગ ભૂમિકાઓ અને ગુણોને પડકારવાની જરૂર છે.
નાગરથનાએ કહ્યું કે, મહિલાઓનું શિક્ષણ સર્વોપરી છે અને કાર્યબળમાં તેમની સતત ભાગીદારી પણ મહત્વપૂર્ણ છે. જ્યારે છોકરીઓને શિક્ષિત કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેઓ મોટા સપના જોવા, તેમના જુસ્સાને અનુસરવા અને તેમની સંપૂર્ણ ક્ષમતા પ્રાપ્ત કરવા માટે સશક્ત બને છે. કારકિર્દી અને પારિવારિક જીવનને સંતુલિત કરતી વખતે મહિલાઓને પડતી મુશ્કેલીઓ વિશે વાત કરતાં તેમણે કહ્યું કે, જે મહિલાઓ લગ્ન કરવા માંગે છે તેઓ માત્ર માતૃત્વની સમસ્યામાં જ નહીં પરંતુ ‘પતિની સમસ્યા’માં પણ ફસાયેલી હોય છે, આ એવા પ્રશ્નો છે જેના પર આપણે આધુનિક સમાજ તરીકે સતત વિચારણા કરવી જોઈએ અને તેના પર સતત કામ કરવું જોઈએ.
ન્યાયાધીશ નાગરથનાએ કહ્યું કે, જ્યાં સુધી કાનૂની વ્યવસાયનો સંબંધ છે, કેન્દ્ર અથવા રાજ્ય સરકારોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા ઓછામાં ઓછા 30 ટકા કાયદા અધિકારી મહિલાઓ હોવી જોઈએ. વધુમાં, તમામ જાહેર ક્ષેત્રોમાં કાનૂની સલાહકારોની પેનલમાં ઓછામાં ઓછી 30 ટકા મહિલાઓ હોવી જોઈએ, એવી જ રીતે બધી રાજ્ય સંસ્થાઓ અને એજન્સીઓમાં પણ હોવી જોઈએ. આ ઉપરાંત, સક્ષમ મહિલા વકીલોને ઉચ્ચ અદાલતોમાં બઢતી આપવી એ બેન્ચમાં વધુ વિવિધતા લાવવાનો એક ઉકેલ છે.
નાગરથના ‘બ્રેકિંગ ધ ગ્લાસ સીલિંગ: વુમન હુ મેડ ઇટ’ વિષય પર એક સેમિનારમાં બોલી રહ્યા હતા. મુંબઈ યુનિવર્સિટી અને ભારતીય સામાજિક વિજ્ઞાન સંશોધન પરિષદ દ્વારા આયોજિત, આ સેમિનાર ભારતના પ્રથમ મહિલા વકીલ કોર્નેલિયા સોરાબજીના શતાબ્દી ઉજવણીના ભાગ રૂપે યોજવામાં આવ્યો હતો.
તેમણે વ્યાવસાયિક અવરોધોને દૂર કરનારી મહિલાઓના નોંધપાત્ર યોગદાન પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે સોરાબજીની સિદ્ધિઓની ચર્ચા કરી, ખાસ કરીને ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી સિવિલ લોમાં સ્નાતકની ડિગ્રી પૂર્ણ કરી, જેના કારણે તેઓ આવું કરનાર પ્રથમ મહિલા બન્યા. સોરાબજી કાયદાનો અભ્યાસ કરનારી પ્રથમ ભારતીય મહિલા બની અને તેમણે પોતાની કાનૂની કુશળતાનો ઉપયોગ નબળા મહિલાઓ અને બાળકોને મદદ કરવા માટે કર્યો.
ન્યાયાધીશ નાગરથનાએ જણાવ્યું હતું કે, કોર્નેલિયા સોરાબજીએ તેમના શિક્ષણનો ઉપયોગ કોર્ટ ઓફ વોર્ડ્સમાં મહિલાઓના એક સંવેદનશીલ વર્ગ, બુરખાધારી મહિલાઓના પ્રતિનિધિ તરીકે તેમના હિતોની હિમાયત અને રક્ષણ માટે કર્યો હતો.