

આજકાલ હવાઈ મુસાફરીને સલામત માનવામાં આવે છે, પરંતુ તાજેતરના સમયમાં બોઇંગ વિમાનો વિશે ઘણા સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે. ખાસ કરીને, બોઇંગ 737 મેક્સ જેવા મોડેલોમાં તકનીકી ખામીઓની ફરિયાદો આવી છે, જેના કારણે તેના પોતાના કર્મચારીઓ પણ આ વિમાનોમાં મુસાફરી કરવાથી દૂર રહે છે.
ભારતમાં, નાગરિક ઉડ્ડયન મહાનિર્દેશાલય (DGCA)એ પણ એર ઇન્ડિયા સામે કડક કાર્યવાહી કરી છે, કારણ કે તેની ફ્લાઇટ્સમાં સલામતી અને પાલનમાં ગંભીર ખામીઓ જોવા મળી હતી. ચાલો સમગ્ર બાબતને સમજીએ, જેમાં ભૂતપૂર્વ પોસ્ટ્સ અને DGCAની કાર્યવાહીનું વિશ્લેષણ શામેલ છે.

તાજેતરમાં એવા અહેવાલો આવ્યા છે કે, ઘણા બોઇંગ કર્મચારીઓ, જે આ વિમાનોના ભાગો બનાવે છે, તેઓ પોતે તેમાં મુસાફરી કરવાનું ટાળે છે. આનું કારણ એ છે કે, આ વિમાનોના ફ્યુઝલેજ (વિમાનનું મુખ્ય માળખું)માં ગંભીર ખામીઓ મળી આવી છે. ઉદાહરણ તરીકે, એક અહેવાલ મુજબ, બોઇંગ 737 મેક્સ 9ના ફ્યુઝલેજમાં તિરાડો અને નબળા સાંધા મળી આવ્યા હતા, જે હજારો વખત ઉડ્યા પછી વિમાન તૂટી શકે છે.
2024માં અલાસ્કા એરલાઇન્સના વિમાનમાં મધ્ય-હવા ફ્યુઝલેજ બ્લાસ્ટની ઘટનાએ આ ભયને ઉજાગર કર્યો, જેના પરિણામે સદભાગ્યે કોઈ મોટું નુકસાન થયું ન હતું. X વપરાશકર્તા @Chellaneyએ લખ્યું કે, ગુણવત્તા નિયંત્રણના અભાવે બોઇંગની પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન થયું છે. જ્યારે, @TheTreeniએ અહેવાલ આપ્યો કે, કર્મચારીઓ ચિંતિત છે કે, જો તેઓ પોતે આ વિમાનોમાં ચઢવા માંગતા નથી, તો સામાન્ય મુસાફરોની સલામતી કેવી રીતે સુનિશ્ચિત કરવામાં આવશે? આ પ્રશ્ન ઉડ્ડયન ઉદ્યોગમાં ગંભીર ચર્ચાનો વિષય બની ગયો છે.

ભારતમાં, DGCAએ સલામતી અને પાલનમાં સતત ખામીઓ માટે એર ઇન્ડિયાને ઘણી વખત દંડ ફટકાર્યો છે, ખાસ કરીને જ્યારે તે બોઇંગ વિમાનનો ઉપયોગ કરી રહી હતી. નીચે 2022 અને 2024 વચ્ચે એર ઇન્ડિયા સામે લેવામાં આવેલી કેટલીક મોટી કાર્યવાહીની સૂચિ છે…
જૂન 2022: DGCAએ બિન-માન્ય ટિકિટ ધારકોને વિમાનમાં ચઢવા દેવા બદલ એર ઇન્ડિયાને 10 લાખ રૂપિયાનો દંડ ફટકાર્યો.
જાન્યુઆરી 2023: ન્યૂ યોર્ક-દિલ્હી ફ્લાઇટમાં ગેરરીતિ અને રિપોર્ટિંગમાં વિલંબ માટે 30 લાખ રૂપિયાનો દંડ.
ફેબ્રુઆરી 2023: એક વૃદ્ધ મુસાફરના મૃત્યુ પછી વ્હીલચેર સહાય ન આપવા બદલ 20 લાખ રૂપિયાનો દંડ.
માર્ચ 2023: દિલ્હી-દુબઈ ફ્લાઇટમાં મિત્ર માટે 3 મહિના માટે અંદરની સીટ બુક કરાવવા બદલ દંડ.
ઓક્ટોબર 2023: બે પાઇલટને સસ્પેન્ડ કરવા અને કોકપીટમાં અનધિકૃત વ્યક્તિની હાજરી બદલ કાર્યવાહી.
જાન્યુઆરી 2024: CAT-III પ્રશિક્ષિત પાઇલટના અભાવે 30 લાખ રૂપિયાનો દંડ.
મે 2024: લાંબી ફ્લાઇટ્સ માટે અપ્રશિક્ષિત પાઇલટને ફરજ સોંપવા બદલ અને તૈયારી વિનાના ટેક-ઓફ માટે 30 લાખ રૂપિયાનો દંડ.
આ કાર્યવાહીથી સ્પષ્ટ થાય છે કે DGCAએ એર ઇન્ડિયા તરફથી સલામતી નિયમોની બેદરકારીને ગંભીરતાથી લીધી છે. @bsindiaની પોસ્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, 2022માં ખાનગીકરણ પછી, એર ઇન્ડિયા પર ઘણી વખત પ્રશ્નો ઉભા થયા છે, જેમાં પાઇલટ તાલીમ, કોકપીટ સલામતી અને મુસાફરોની સેવાઓનો અભાવ શામેલ છે.
12 જૂન, 2025ના રોજ અમદાવાદમાં એર ઇન્ડિયાના વિમાન દુર્ઘટનાએ આ મુદ્દાને વધુ ગંભીર બનાવ્યો. આ અકસ્માતમાં, 242 મુસાફરોમાંથી માત્ર એક, 38 વર્ષીય રમેશ વિશ્વાસકુમાર, ઇમરજન્સી એક્ઝિટમાંથી બહાર નીકળીને પોતાનો જીવ બચાવી શક્યો. @Sputnik_Indiaએ અહેવાલ આપ્યો છે કે, આ અકસ્માત બોઇંગ વિમાનના ફ્યુઝલેજમાં ખામીઓ અને જાળવણીના અભાવનું પરિણામ હોઈ શકે છે. નિષ્ણાતો માને છે કે, જો આ સમસ્યાઓનું સમયસર નિરાકરણ નહીં આવે, તો ભવિષ્યમાં વધુ અકસ્માતો થઈ શકે છે.
બોઇંગની સમસ્યાઓ ફક્ત ભારત પૂરતી મર્યાદિત નથી. અમેરિકામાં પણ તેની સામે મુકદ્દમા અને તપાસ ચાલી રહી છે, ખાસ કરીને ફ્યુઝલેજ અને ડોર પ્લગ સિસ્ટમમાં ખામીઓ અંગે. ભારતમાં DGCAની કડકતાએ સંદેશ આપ્યો છે કે, સલામતી સાથે સમાધાન સહન કરવામાં આવશે નહીં. એર ઇન્ડિયાએ તેના જાળવણી અને પાઇલટ તાલીમ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ, જેથી મુસાફરોનો વિશ્વાસ પાછો મેળવી શકાય.
બોઇંગ વિમાનોમાં ખામીઓ અને એર ઇન્ડિયાની સુરક્ષામાં ખામીઓએ હવાઈ મુસાફરી અંગે ચિંતાઓ વધારી છે. કર્મચારીઓનો ડર અને DGCAની કાર્યવાહી એ વાતનો પુરાવો છે કે, સુધારાની જરૂર છે. જો સમયસર પગલાં લેવામાં નહીં આવે, તો તે માત્ર મુસાફરોની સલામતી માટે ખતરો જ નથી, પરંતુ ઉડ્ડયન ઉદ્યોગની વિશ્વસનીયતા પર પણ પ્રશ્નો ઉભા કરી શકે છે.