બિહાર સરકારે રાજ્યમાં ઉચ્ચ શિક્ષણને સસ્તું બનાવવા માટે એક અનોખી પહેલ કરી છે. રાજ્યમાં B.Techનો અભ્યાસ માત્ર 10 રૂપિયા પ્રતિ માસમાં અને પોલિટેકનિકનો અભ્યાસ માત્ર 5 રૂપિયા પ્રતિ માસમાં થઈ રહ્યો છે. રાજ્યના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રી સુમિત સિંહે આ વાત કહી. રાજ્યની એન્જિનિયરિંગ અને પોલીટેકનીક કોલેજોમાં લેટરલ એન્ટ્રી દ્વારા પ્રવેશ માટે વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હોવાનું પણ તેમણે જણાવ્યું હતું.
બિહારના તમામ જિલ્લાઓમાં એક એન્જિનિયરિંગ કોલેજની સ્થાપના કરવામાં આવી છે, જ્યાં વિદ્યાર્થીઓને મહિને માત્ર 10 રૂપિયા ચૂકવવા પડે છે. આ ફી ટોકન મની તરીકે લેવામાં આવી રહી છે. ગયા કૉલેજ ઑફ એન્જિનિયરિંગના ફી માળખા મુજબ, વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી માત્ર 10 રૂપિયા પ્રતિ વર્ષ એનરોલમેન્ટ ફી લેવામાં આવે છે.
ટ્યુશન ફી પણ દર વર્ષે 120 રૂપિયા એટલે કે દર મહિને 10 રૂપિયા છે. જો કે, યુનિવર્સિટીની નોંધણી, પરીક્ષા ફી અને વિકાસ ફી જેવી અન્ય ફી પણ ચૂકવવી પડશે. આ સિવાય હોસ્ટેલમાં રહેતા વિદ્યાર્થીઓએ હોસ્ટેલ અને મેસ ચાર્જ અલગથી ચૂકવવો પડે છે.
સરકારી પોલિટેકનિક કોલેજ, મુઝફ્ફરપુરમાં પ્રથમ સેમેસ્ટરની પ્રવેશ ફી માત્ર 5 રૂપિયા છે. આ ઉપરાંત વાર્ષિક રૂ. 60 ટ્યુશન ફી, રૂ. 1000 ડેવલપમેન્ટ ફી, રૂ. 500 રજીસ્ટ્રેશન ફી અને રૂ. 1000 પરીક્ષા ફી સહિત કુલ રૂ. 2865 જમા કરાવવાના રહેશે. બીજા સેમેસ્ટરમાં માત્ર 1000 રૂપિયા પરીક્ષા ફી ભરવાની હોય છે, જ્યારે ત્રીજા સેમેસ્ટરથી ફી વધુ ઘટી જાય છે.
બિહારની એન્જિનિયરિંગ અને પોલીટેકનિક કોલેજોમાં લેટરલ એન્ટ્રી દ્વારા પ્રવેશની સુવિધા પણ પૂરી પાડવામાં આવી છે. શૈક્ષણિક સત્ર 2023-24માં લેટરલ એન્ટ્રી દ્વારા 3,733 વિદ્યાર્થીઓએ પ્રવેશ લીધો હતો, જેમાંથી 2,572 વિદ્યાર્થીઓએ B.Tech અને 1,161એ પોલિટેકનિકમાં પ્રવેશ લીધો હતો. બિહાર કાઉન્સિલ ફોર કમ્બાઈન્ડ એન્ટ્રન્સ કોમ્પિટિટિવ એક્ઝામિનેશન (BCECE) આ પ્રક્રિયા માટેની પરીક્ષાનું આયોજન કરે છે.
અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, લેટરલ એન્ટ્રી એક પ્રવેશ પ્રક્રિયા છે, જેના દ્વારા વિદ્યાર્થીઓને પ્રથમ વર્ષમાં અભ્યાસ કર્યા વિના B.Tech અથવા પોલિટેકનિક કોર્સના બીજા કે ત્રીજા વર્ષમાં સીધો પ્રવેશ મળે છે. આ સુવિધા એવા વિદ્યાર્થીઓ માટે ઉપલબ્ધ છે કે જેમણે પહેલાથી જ સંબંધિત ડિપ્લોમા કોર્સ અથવા પોલીટેકનિક ડિપ્લોમા જેવા સમકક્ષ અભ્યાસક્રમ પૂર્ણ કર્યો છે.
વર્તમાન સત્ર 2024-25 માટે, B.Techમાં 12,280 બેઠકો, પોલિટેકનિકમાં 13,912 અને M.Techમાં 386 બેઠકો માટે કાઉન્સેલિંગ ચાલી રહ્યું છે. આ પહેલ સાથે બિહારમાં ટેકનિકલ શિક્ષણને સુલભ અને સસ્તું બનાવવાની દિશામાં એક મોટું પગલું ભરવામાં આવ્યું છે.
