કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓના પગાર વધારાને લઈને ચર્ચા જોરશોરથી ચાલી રહી છે. ઘણા સરકારી કર્મચારીઓ પણ 8મા પગાર પંચ વિશે વિચારી રહ્યા છે. અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, 7મું પગાર પંચ 2016માં લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું અને કર્મચારીઓ હવે આગામી રિવિઝનની અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે. સાતમા પગાર પંચના આગમન પછી કેન્દ્રીય કર્મચારીઓનો લઘુત્તમ પગાર 7000 રૂપિયાથી વધીને 18000 રૂપિયા પ્રતિ માસ થઈ ગયો છે અને ટોચના અધિકારીઓનો મહત્તમ પગાર મહિને 2.5 લાખ રૂપિયા સુધી પહોંચી ગયો હતો.
અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, પગાર પંચ એ સરકાર દ્વારા રચવામાં આવેલ એક સંગઠન છે, જે કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ માટે પગારનું માળખું સૂચવે છે અને સાથે જ તેની સમીક્ષા પણ કરે છે. આઝાદી પછી, ભારતમાં કુલ 7 પગાર પંચની રચના કરવામાં આવી છે, એટલે કે દરેકનો કાર્યકાળ લગભગ 10 વર્ષનો છે. આ કમિશનની ભલામણો લાખો કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોના જીવનધોરણ અને આવકને અસર કરે છે.
હજુ સુધી 8મા પગાર પંચને લઈને સરકાર દ્વારા કોઈ માહિતી આપવામાં આવી નથી. સામાન્ય રીતે દર 10 વર્ષે એક નવું કમિશન રચાય છે. જો આ ટ્રેન્ડ ચાલુ રહેશે તો તેની જાહેરાત ટૂંક સમયમાં શક્ય છે અને તેને 2026 સુધીમાં લાગુ કરી શકાય છે. જો કે, એવું લાગે છે કે સરકાર આ વખતે અલગ અભિગમ અપનાવી શકે છે.
કેટલાક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીઓએ સંકેત આપ્યો છે કે, સરકાર નવા પગાર પંચની રચનાને બદલે કામગીરીના આધારે કર્મચારીઓના પગારમાં વધારો કરી શકે છે. અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, સત્તાવાર જાહેરાતના અભાવે કર્મચારીઓમાં હાલ અસમંજસની સ્થિતિ છે.
અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, નાણા મંત્રાલયે તાજેતરમાં સંસદમાં કહ્યું હતું કે, હાલમાં આઠમા પગાર પંચને લઈને કોઈ યોજના નથી. આ પછી, સરકાર પગાર વધારવા માટે નવી સિસ્ટમ લાગુ કરી શકે છે કે કેમ તેની જોરદાર ચર્ચા ચાલી રહી છે.
સરકાર નવી પર્ફોર્મન્સ આધારિત સિસ્ટમ લાવી શકે છે અથવા તેને ફુગાવાના દર પર આધારિત બનાવી શકે છે. જેના કારણે નિયમિત પગાર એડજસ્ટમેન્ટ માટે 10 વર્ષ સુધી રાહ જોવી પડશે નહીં. જોકે, હાલમાં આવી કોઈ સ્પષ્ટ અને સત્તાવાર માહિતી નથી.
જો 8મા પગાર પંચની રચના કરવામાં આવે તો કર્મચારીઓ નીચેનામાંથી કેટલાક ફેરફારોની અપેક્ષા રાખી શકે છે.
લઘુત્તમ વેતનમાં વધારોઃ યુનિયનો લઘુત્તમ વેતનમાં રૂ. 18,000 થી વધારીને રૂ. 26,000 થી રૂ. 30,000 પ્રતિ માસ કરવાની માંગ કરી રહ્યા છે. વધતી જતી મોંઘવારી અને જીવનનિર્વાહનો ખર્ચ તેના મુખ્ય કારણો છે.
ફિટમેન્ટ ફેક્ટર: વર્તમાન ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.57 છે. આને 3.5 અથવા 3.8 સુધી વધારી શકાય છે. ફિટમેન્ટ ફેક્ટર નક્કી કરે છે કે, પગાર કેવી રીતે એડજસ્ટ કરવો જોઈએ.
મોંઘવારી ભથ્થું (DA): કર્મચારીઓને ફુગાવાની ભરપાઈ કરવા માટે વર્ષમાં બે વાર DA મળે છે. નવું કમિશન DAને ફુગાવા માટે વધુ જવાબદાર બનાવવાનું સૂચન કરી શકે છે.
પેન્શનમાં ફેરફારો: પેન્શનરો, ખાસ કરીને જેઓ સાતમા પગાર પંચ પહેલાં નિવૃત્ત થયા છે, તેઓ ફેરફારોનો લાભ મેળવી શકે છે. પેન્શનમાં સમાનતા એ લાંબા સમયથી માંગ છે.
આવાસ અને મુસાફરી ભથ્થું: કમિશન વર્તમાન ખર્ચ પ્રમાણે હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ (HRA) અને મુસાફરી ભથ્થું (TA) અપડેટ કરી શકે છે.
પગાર પંચની ભલામણોનો અમલ કરવો મોંઘો બની શકે છે. 7મા પગાર પંચે સરકારી ખર્ચમાં વાર્ષિક રૂ. 1 લાખ કરોડનો વધારો કર્યો હતો. 8મા પગાર પંચની પણ આવી જ અસર થઈ શકે છે.
ખર્ચમાં આ વધારો જાહેર નાણાં પર દબાણ લાવી શકે છે. જો કે, આ ઉપભોક્તા ખર્ચમાં પણ વધારો કરે છે. ઉચ્ચ પગાર એટલે વધુ નિકાલજોગ આવક. તેનાથી વસ્તુઓ અને સેવાઓની માંગ વધી શકે છે, જે અર્થતંત્રને મદદ કરશે.
અત્યારે આઠમા પગાર પંચને લઈને કોઈ માહિતી નથી. હોય શકે કે સરકાર જૂની પદ્ધતિને વળગી રહેશે અથવા નવી પદ્ધતિ અપનાવી શકે છે. નિર્ણય જે પણ હોય, લાખો સરકારી કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો આ જાહેરાતની આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યા છે. હાલમાં સરકારી કર્મચારીઓ લાંબા સમયથી આ સારા સમાચારની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
