સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઇઝેશન (CDSCO)એ નવીનતમ માસિક ડ્રગ એલર્ટ બહાર પાડ્યું છે. આ ચેતવણીમાં, CDSCOએ 103 સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતી લોકપ્રિય દવાઓની ઓળખ કરી છે.
ફેબ્રુઆરી 2025ની માસિક યાદીમાં કુલ 103 લોકપ્રિય દવાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આમાંની કેટલીક મુખ્ય દવાઓના નામ જાણો: એઝિથ્રોમાસીન ઓરલ સસ્પેન્શન I.P., પોલીવિન વિટામિન B કોમ્પ્લેક્સ ઇન્જેક્શન, સીટાગ્લિપ્ટિન ફોસ્પેટ ટેબ્લેટ્સ I.P., આલ્બેન્ડાઝોલ ટેબ્લેટ્સ I.P., નોર્ફ્લોક્સાસીન ટેબ્લેટ્સ I.P., એમોક્સીસિલિન અને ક્લેવુલેનેટ પોટેશિયમ ફોર ઓરલ સસ્પેન્શન I.P., ટેલ્મિસર્ટન ટેબ્લેટ્સ I.P. 40 મિલિગ્રામ એસેક્લોફેનાક, પેરાસીટામોલ, સેરેટીઓપેપ્ટીડેઝ ટેબ્લેટ્સ.
અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, સામાન્ય રીતે આ દવાઓ છાતીમાં ચેપ જેવી કે ન્યુમોનિયા, મેટાબોલિક ડિસઓર્ડર અને હાઈ બ્લડ સુગર વગેરેમાં લેવામાં આવે છે.
આરોગ્ય મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘નિયમિત નિયમનકારી દેખરેખ પ્રવૃત્તિ મુજબ, CDSCO પોર્ટલ પર માસિક ધોરણે નોટ ઓફ સ્ટાન્ડર્ડ ક્વોલિટી (NSQ) અને નકલી દવાઓની યાદી પ્રકાશિત કરવામાં આવી રહી છે.’ ફેબ્રુઆરી-2025 મહિના માટે, સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ લેબોરેટરીઓએ 47 દવાના નમૂનાઓને માનક ગુણવત્તા (NSQ)ના ગેરહાજર તરીકે ઓળખ્યા છે અને રાજ્ય ડ્રગ્સ પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાઓએ 56 દવાના નમૂનાઓને માનક ગુણવત્તા (NSQ)ના ગેરહાજર તરીકે ઓળખ્યા છે. NSQ તરીકે દવાના નમૂનાઓની ઓળખ એક અથવા બીજા ગુણવત્તા પરિમાણોમાં દવાના નમૂનાની નિષ્ફળતા પર આધારિત છે.
અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, પરીક્ષણમાં આ નિષ્ફળતા ખાસ કરીને સરકાર દ્વારા પરીક્ષણ કરાયેલા દવા ઉત્પાદનોના પસંદગીના બેચ માટે છે. મંત્રાલયે કહ્યું કે પ્રયોગશાળા અને બજારમાં ઉપલબ્ધ અન્ય ફાર્માસ્યુટિકલ ઉત્પાદનો અંગે ચિંતા કરવાની કોઈ જરૂર નથી.
વધુમાં, ફેબ્રુઆરી-2024માં, પશ્ચિમ બંગાળ રાજ્યમાંથી એક દવાના નમૂનાને અન્ય કંપનીની માલિકીના બ્રાન્ડ નામનો ઉપયોગ કરીને અનધિકૃત ઉત્પાદક દ્વારા ઉત્પાદિત નકલી દવા તરીકે ઓળખવામાં આવી હતી, મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, આ બાબતની તપાસ અને કાર્યવાહી ચાલી રહી છે.
ટોચના દવા નિયમનકારે લોકપ્રિય હાઇપરટેન્શન દવા ટેલમા Hને નકલી તરીકે ચિહ્નિત કરી છે. CDSCO ચેતવણીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘વાસ્તવિક ઉત્પાદકે (લેબલના દાવા મુજબ) જાણ કરી છે કે, ઉત્પાદનનો વિવાદિત બેચ તેમના દ્વારા ઉત્પાદિત નથી અને તે નકલી દવા છે.’
અહીં તમને જણાવી દઈએ કે Telma H Tabletમાં બે દવાઓ છે, જે બંને હાઈ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તે મુખ્યત્વે હાઈ બ્લડ પ્રેશર (હાયપરટેન્શન)ની સારવાર માટે લેવામાં આવતી એન્ટિ-હાયપરટેન્સિવ દવાઓની શ્રેણીમાં આવે છે.
મૂળ ઉત્પાદકના નામ હેઠળ વેચાતી આ દવાઓ નકલી છે, જે ખોટી રીતે અસલી હોવાનો દાવો કરે છે, ઘણીવાર તેમાં ખોટા, દૂષિત અથવા કોઈ સક્રિય ઘટકો હોતા નથી, જે તેમને બિનઅસરકારક અને દર્દીઓ માટે સંભવિત રીતે હાનિકારક બનાવે છે.
CDSCOએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘ખોટી બ્રાન્ડવાળી અને નકલી દવાઓ ઓળખવા માટેની આ કાર્યવાહી NSQ દ્વારા સમયાંતરે રાજ્ય નિયમનકારો સાથે મળીને કરવામાં આવે છે, જેથી એ ખાતરી કરી શકાય કે આ દવાઓની ઓળખ થઇ શકે અને તેણે બજારમાંથી દૂર કરવામાં આવે.’
માસિક ચેતવણી યાદીમાં પેરાસિટામોલ સાથે ડાયક્લોફેનાક અને એસક્લોફેનાકના સંયોજનો ધરાવતી પીડા નિવારકોના બેચ અને તાવ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હૃદય રોગ, પેટના અલ્સર અને ક્રોનિક રોગો જેવી સ્થિતિઓ માટે ફિક્સ્ડ ડ્રગ કોમ્બિનેશન (FDCs)નો સમાવેશ થાય છે.